Vrouw bestaat niet ~ Maarten ’t Hart

Nooit eerder had ik het gelezen, dit pamflet. Al herinner ik me wel het rumoer van toen Maarten ’t Hart zijn kritiek op het feminisme verdedigde in een TV-programma van Sonja Barend. Was het werkelijk Hanneke Groenteman die toen zo onredelijk boos was?

Ook herinner ik me een bespreking van Renate Rubinstein over dit boekje, waaruit bewondering sprak dat ’t Hart zo veel namen van vrouwelijke componisten had weten te vinden. Dit, om voor altijd af te rekenen met het idee dat vrouwen immer in alles onderdrukt zijn.

Maar goed, vijfentwintig jaar na publicatie is het nu. Het eeuwig strijdbare feminisme heeft zichzelf inmiddels ontpopt als een beweging van al wat oudere, goed opgeleide vrouwen uit de hogere middenklasse. Want, ook al verdienen maar weinig Nederlandse vrouwen genoeg om zichzelf in leven te kunnen houden, dat is niet omdat geld verdienen ze verboden wordt. De wil tot meer leeft hier niet.

Maarten ’t Hart zelf trok in 1982 vast ook al vrouwenkleren aan. Maar het geheim van zijn ‘grote gekte’ zou hij pas jaren later in de openbaarheid brengen. Met die wetenschap van nu spreekt er toch een duidelijk verlangen uit dit boekje om vrouw te kunnen zijn. Al was het maar, omdat vrouwen zo veel meer mogen.

Dus geeft het vooral een tijdsbeeld, dit pamflet. En daarmee is het verouderd, hoe amusant verder ook. Eigenlijk blijft alleen ’t Hart’s stelling overeind staan dat het merkwaardig is om slechts te focussen op de veronderstelde verschillen in behandeling van man en vrouw. Ongelijkheden bestaat in elke samenleving, en de maatschappelijke achterstand waarop kinderen uit de arbeidersmilieu’s al meteen staan, is waarschijnlijk veel moeilijker te overwinnen.

* pas toen ik de twee titels onder elkaar zag staan, viel me op dat de titel van dit pamflet ook antwoordt op Buytendijk’s merkwaardige boek ‘De vrouw‘.