Kingdom by the Sea ~ Paul Theroux

► door: A.IJ. van den Berg

Er zijn een paar verschillen tussen The Kingdom by the Sea en The Great Railway Bazaar die dit een beter boek maken, hoewel het aanmerkelijk minder exotisch is. Zo leek Theroux in dat andere boek enorm zijn best te doen om te verhullen welk jaar de reis zich afspeelde. Misschien was dat om te voorkomen dat het verhaal te snel gedateerd zou lijken. Pas door een terzijde over het gedwongen aftreden van Agnew kon ik nagaan dat het jaar 1973 moest zijn.

In dit boek heeft Theroux door dat elke reis weinig meer dan een momentopname biedt. Hij deed zijn trektocht langs de Britse kust op het moment dat de Falkland-oorlog was uitgebroken, en maakt daar ook geen geheim van. Al kan het zijn dat hij die gesprekjes over de ontwikkelingen daar gebruikt om te contrasteren met de relatieve kalmte van het leven in Groot-Brittannië onder Thatcher.

Momentopname is zeker dat bijna elke rit over een mooi spoorlijntje er éen van de laatste zal zijn. Door de privatisering van de spoorwegen staat bijna alles dat geen grove winst oplevert op het punt te verdwijnen.

Aan het eind van zijn reis maakt Theroux een langdurige spoorstaking mee, waardoor hij zowiezo van alternatief vervoer gebruik moet maken om verder te komen. Alleen is dat alternatief er haast niet. Daardoor dringt zich de conclusie op dat hele delen van het land in een even groot isolement komen als ze waren voor de uitvinding van het openbaar vervoer. Dat is, voor alle mensen zonder auto.

Het boek eindigt mede door de staking nogal abrupt.

Theroux merkt een paar keer op dat niets over Groot-Brittannië onbekend is. Er zal geen land ter wereld zijn waarvan zoveel plekken ergens beschreven liggen. Dat biedt hem alleen ruimte voor een andere interpretatie. Maar zijn interpretatie is éen van een permanente verbazing over die Britten, en hun vele diepe vooroordelen.

En dus ben ik blij. Mijn voorkeur gaat uit naar voor schrijvers die het vreemde kunnen laten zien in het alom bekende.

Paul Theroux, The Kingdom by the Sea
A Journey around Great Britain
433 pagina’s
Washington Square Press © 1984, oorspronkelijk 1983

[x]