Happy Isles of Oceania ~ Paul Theroux
In de laatste honderdvijftig pagina’s van dit boek staan een paar opvallende opmerkingen van Paul Theroux. Hij is dan in Hawaï aangekomen, na een lange tocht langs Zuidzee-eilanden, die ooit in Nieuw-Zeeland begon. En Hawaï bevalt hem. In plaats zijn reis daar te beëindigen, en het normale leven weer op te pakken, blijft hij talmen. Al was het maar omdat hij anders aan dit boek zou moeten beginnen.
En zo’n boek schrijven, is werk. Maar tegelijkertijd niet het echte werk. Dit bezwaar formuleert hij na een paar andere reisschrijvers ontmoet te hebben die weinig meer doen dan hotelkamers keuren, en restaurantjes bespreken.
I was proud of being a travel writer in Oceania. I stopped seeing it as a horrid preoccupation that I practiced only with my left hand. But when I got to Hawaii I changed my mind. I was not sure what I did for a living or who I was, but I was absolutely sure I was not a travel writer. [687]
Het is een vloek voor een schrijver om succes te krijgen met iets dat hij eigenlijk minderwaardig vindt aan zijn andere boeken. A.A. Milne vond het vreselijk als schrijver van kleuterverhaaltjes over Winnie-the-Pooh te worden gezien. Hij had nog zo veel meer geschreven. Theroux vindt het maken van reisboeken een noodzakelijk kwaad. Maar die verschaffen hem wel de ruimte om te doen wat hij wil doen — fictie schrijven, en reizen.
Theroux kan namelijk niet ontkennen van reizen, en kamperen te houden. Om de gemoedstoestand waarin hij zich dan beweegt.
A traveler has no power, no influence, no known identity. That’s why the traveller needs optimism and heart, because without optimism travel is misery. Generally, the traveller is anonymous, ignorant, easy to deceive, at the mercy of the people he or she travels along. […] But travelling, I whistled in the dark and assumed all would be well. [616]
Komt er in dit boek als probleem bij dat zijn huwelijk net gestrand is, en Theroux het hypnotiserende ritme van het paddelen in zijn kajak nodig heeft om niet te hoeven tobben.
En ondanks dat delen van dit reisboek pessimistisch zijn om wat hij overal aantreft, moet het wel dat optimisme van Theroux als reiziger zijn dat deze boeken voor mij zo eminent leesbaar maakt. Al zijn de karikaturen die hij van de zo merkwaardig racistische Australiërs schetst ook gewoon grappig, op een tenenkrommende manier.
Maakt het daarbij al bijna niet meer uit waar langs zijn reis hem voert. Al had dit boek dan weer het voordeel de lezer langs nogal exotische bestemmingen te leiden. De Trobriandeilanden. De Salomonseilanden. Vanuatu. Fiji. Samoa. Tahiti. Rarotonga. Paaseiland. Eilanden met grote overeenkomsten — al was het maar omdat ze in de loop van eeuwen door verwante mensen bevolkt zijn — eilanden met grote verschillen.
Speelt op de achtergrond ook nog mee dat de Eerste Golfoorlog op uitbreken staat, en dan daadwerkelijk losbarst. Of dat elke moslim onderweg als reactie op de naam Salman Rusdie automatisch zegt dat die dood moet. Want de buitenwereld is nu overal doorgedrongen. Zelfs bij de primitiefste eilandbewoners weten ze wie Rambo is. Van de video. De ontdekkingsreiziger kan alleen nog op zoek naar wat hij of zij nog niet met eigen ogen heeft gezien.
RSS feeds