Life and Times of the Thunderbolt Kid ~ Bill Bryson

Bryson is in de loop der jaren steeds beter gaan schrijven, valt me op. Wat maar weer eens aan toont dat schrijven een ambacht is, en dat het tijd kost dit aan te leren.

Dit boek gaat over zijn jeugd, tijdens het meest kleurloze decennium van de vorige eeuw, in een doorsneestad in het Amerikaanse Midwesten. Nu schrok dat thema mij wat af. In de Nederlandse literatuur zijn domweg te veel boeken gewijd aan het opgroeien in de jaren vijftig, waarbij een steevast gevoelig genie ernstig in zijn ontwikkeling wordt gestoord door bekrompen ouders en opvoeders. Zulke boeken zijn stomvervelend, door hun nauwelijks verholen autobiografie. En ook al omdat weinig mensen een jeugd beleven waarin iets gebeurt dat anderen niet net zo hebben meegemaakt.

Had ik Bryson toch onderschat. Het is hem gelukt een van het begin tot aan het eind boeiend boek te schrijven, door het juist niet de hele tijd over het jongetje te hebben dat hij was. Dit boek is ook te lezen als een cultuurgeschiedenis over het leven in de VS. En dan blijken die jaren vijftig ineens heel boeiend te zijn geweest, door de overvloed van alles bijvoorbeeld, en door alle veranderingen die zich toen al aankondigden.

Geschiedschrijving is ook het leukst als het oude nog bestaat, maar het nieuwe zich al toont.

Dreigde nog wel het gevaar dat Bryson met die persoonlijke toets zijn jeugd zou gaan verheerlijken. Maar sentimenteel werd hij eigenlijk nooit, op de laatste pagina’s van het boek na. Als hij – zoals in een 19e-eeuwse roman – vertelt wat er van de mensen werd die de pagina’s daarvoor bevolkten. Zo leuk waren die jaren vijftig nu ook weer niet, met een moeder die niet koken kon, een vader die er nooit was, en een school die alleen maar verveelde. En perfect of hoogbegaafd was dat jongetje Bryson zeker ook niet.

Alleen levert ellende bij hem altijd wel weer hilarische passages op, voor de lezer.