Lied van de kosmopoliet ~ Abram de Swaan

Van alle boeken die De Swaan heeft uitgebracht, is dit éen van de meest toegankelijke. Niet dat de andere ontoegankelijk zouden zijn, maar deze bundel heef als voordeel dat zijn ideeën compact gepresenteerd worden. Geen stuk is langer dan drie, vier pagina’s. Alles heeft ook eerder in de courant gestaan — en is dus geschreven voor een algemeen publiek.

Bovendien publiceerde De Swaan voor de verandering ook eens fictie. Onder het kopje ‘Tijdsverdriet’, staan er elf dialogen in dit boek. Die waren vast leuk om te schrijven. Heel boeiend kon ik die stukken nu niet meer vinden.

Het lied van de kosmopoliet, roept wel de vraag op hoeveel De Swaan recyclede in zijn werk, en hoeveel uniek voor deze columns is. Zelfs de titel van deze bundel komt al eens ergens anders voor [In Perron Nederland].

Niet dat ik er iets tegen heb dat een schrijver zichzelf herhaalt. Wie moet hij anders dan herhalen, om Reve maar weer eens te parafraseren. Ook ik merk zelf geregeld, hier op boeklog, zonder het te weten bepaalde frases te opnieuw te gebruiken. Soms liggen de woorden nu eenmaal al klaar om ideeën uit te spreken.

Nee, mij gaat het om iets anders. Ik vraag me af of er kruisbestuiving was tussen De Swaan’s krantenpublicaties en zijn eigenlijke werk. Of hij soms de column inzette om eens een idee uit te proberen.

Andersom is duidelijk dat veel van zijn stukken explicaties lijken bij sociologische ideeën die hij elders al eens formuleerde, maar dat toen abstracter deed.

Dus geldt wel voor mij dat zijn andere boeken rijker worden door verzamelingen als deze.