Zielespijs ~ Ethel Portnoy

► door: A.IJ. van den Berg

Dit moet de laatste essaybundel zijn die tijdens Ethel Portnoy’s leven verscheen. De Amerikaans-Nederlandse schrijfster overleed in 2004.

Het boek gaat over eten. Maar als ik eerder al eens schreef, eigenlijk maakt het niet uit waarover Portnoy schrijft. Ze kijkt in haar stukken vaak op zo’n manier dat zelfs het overbekende er opeens nieuw uitziet.

Groter compliment kan ik een schrijver niet geven. Tegelijkertijd maakt dat het me vrijwel onmogelijk iets zinvols over boeken zoals deze te schrijven. Een samenvatting banaliseert haar ontdekkingen, terwijl die in haar eigen woorden nu juist zo sterk zijn.

Portnoy’s stukken gaan altijd over cultuur. In dit boek gaan de essays over zulke verschillende onderwerpen als het vooroordeel dat Amerikanen geen idee van lekker hebben, tot een beschouwing over het voedsel op schilderijen uit de zeventiende eeuw. Of de verschillen tussen hoe vrouwen koken en mannen.

Ook is er ineens een hoofdstuk met moppen, die meestal te flauw om na te vertellen zijn. Maar ook slechte grappen tonen de preoccupaties van een tijd. En in het het Europa van vandaag is dat de immigratie, aldus Portnoy:

Een man bestelt slakken in een restaurant.
Ober: Franse of illegale?
Gast: wat is het verschil?
Ober: Bij de Franse zit er één slak per huisje, bij de illegalen tien. [121]