Letters ~ Kurt Vonnegut
Verwachtingen worden nogal eens gekleurd door opvallend positieve ervaringen uit het verleden. Dus omdat Jeroen Brouwers ooit een verzameling brieven publiceerde die ik eeuwig zal blijven herlezen, komen alle brievenboeken nog steeds met een belofte.
Zelfs al zijn haast al deze boeken van anderen vrijwel steeds teleurstellingen gebleken — wat ik inmiddels ook wel weet.
Dus toen in 2012 de verzameling Letters werd aangekondigd van Kurt Vonnegut had ik daar twee reacties op. En de eerste was vreugde nog weer iets nieuws van deze auteur te mogen lezen straks. Vonnegut heeft ook enkele heel goede brieven geschreven; zo veel was me al bekend, zonder daar deze collectie voor nodig te hebben. Dus hoefde deze uitgave niet per se een postuum vergaarbakje te zijn met geringe literaire waarde; zoals zo veel boeken die worden uitgegeven na de dood van een auteur.
Anderzijds leek het boek me domweg te dik. Ruim vierhonderd pagina’s aan brieven… Zelfs bij held Jeroen Brouwers had een beetje schiften al een veel memorabeler uitgave opgeleverd.
En samenvattend is over Letters inderdaad te zeggen dat er te veel kattebelletjes in staan. De samensteller is het met deze bundel te doen geweest om een alternatieve autobiografie van Kurt Vonnegut te schetsen; met de brieven chronologisch opgenomen per decennium. Dus biedt het boek nogal wat aan minieme details over dat leven; aan problemen ook die slechts even speelden.
Terwijl het mij dan, vanzelfsprekend, allereerst om de schrijver als schrijver is te doen. Om zijn opvattingen nogmaals, alleen dan in nieuwe bewoordingen, bevestigd te zien worden.
In het leven van Vonnegut is er een duidelijke periode voor het succes aan te wijzen, en een tijd daarna. Dat hij toevallig het zinloze bombardement op Dresden overleefde, verschafte hem een kleine vijfentwintig jaar later een bestseller die ook internationaal enorm aansloeg. Daarmee kwam er in elk geval voor het eerst financiële zekerheid in Vonnegut’s leven. De wrede ironie van dit gegeven is door de auteur in zijn werk talloze malen gememoreerd.
Het gedeelte aan brieven van na dit succes is ook het meest interessant in het boek. Door de financiële ruimte ging Vonnegut meer doen dan enkel dat schrijven, of baantjes op universiteiten najagen om zijn gezin door de tijd te helpen.
De brieven uit de jaren zeventig nemen in de bundel ook de meeste ruimte in.
Alleen kostte het mij maanden om dit boek door te nemen. De boeiendste brieven waren me namelijk al bekend — zoals wat hij schreef in 1945, ‘missing in action’, om zijn ouders in te lichten dat hij nog leefde. Of hoe hij reageerde op een schoolbestuur dat zijn Slaughterhouse-five in de kachel had verbrand.
Heel veel goud viel er verder niet te rapen. Er was eens een aardige schrijversroddel, zoals dat Vonnegut met Updike en anderen praatte over het gerucht dat J.D. Salinger toch echt nog altijd verhalen naar de New Yorker opstuurde, maar dat die onleesbaar slecht waren geworden.
En Kurt Vonnegut kreeg ooit Merkstenen opgestuurd van zijn ex-vrouw Jane, waarbij hij niet kon verhelen dat boek van Hammerskjöld wel heel erg slecht te vinden in al zijn religieuze vaagheid.
Toevallig gelijken zijn oordelen dan de mijne, over dezelfde onderwerpen, wat het tot een viezige zelffelicitatie maakt dat ik ze met zoveel instemming las.
Alleen, verder had ik toch echt beter éen of twee van de romans kunnen lezen die nog altijd eens zouden.
RSS feeds