Beste beesten ~ Midas Dekkers
Ruim vijfentwintig jaar sprak bioloog Midas Dekkers op zondagochtend een column uit in het radioprogramma Vroege Vogels van omroepvereniging Vara. Vervolgens verscheen die column als tekst in het programmablad van de Vara. Waarop van tijd tot tijd dan nog een herdruk volgde in een boekje. En uit zulke bundeltjes verscheen vervolgens weer wat later nog een bloemlezing, of een dikke verzamelband.
Maar er was vraag naar. En de kwaliteit van het materiaal deugt. Dus, terwijl ik wel opmerken moet dat sommige teksten uit De beste beesten werkelijk talloze malen gerecycled zijn, doet dat er toch betrekkelijk weinig toe. Hoe meer kansen er zijn dat iemand nog eens per ongeluk tegen deze columns aanloopt, en dan aangenaam geamuseerd wordt, hoe beter, zo lijkt me.
Helemaal tijdloos zijn Dekkers’ teksten niet gebleven sinds begin jaren tachtig. Zeker in de eerste helft van deze bloemlezing. Als naar een politicus verwezen wordt, heet deze al gauw Ruud Lubbers. En om te illustreren hoe een grote dikke man eruit ziet, wordt de naam Wim Bosboom gebruikt [wie?].
Gelukkig daarom dat het bij zulke verwijzingen enkel om terzijdes gaat.
Ook vond ik opvallend hoe weinig columns in deze bloemlezing enkel over dieren gaan — en dus biologie brengen in zijn puurste vorm. Veel vaker keek Dekkers naar hoe wij mensen met dieren omgaan; wat een nog veel wonderbaarlijker verzameling aan gedragingen oplevert.
Tegelijk zit in die benadering ook de zwakte van zo’n dikke bundel als deze. Na een tijd is bijvoorbeeld echt wel duidelijk dat Midas Dekkers een hekel aan honden heeft, en katten heel wat aardiger beesten vindt; hoe merkwaardig het ook is dat katten hun baasjes nog net lijken te gedogen.
Aan de columns viel verder op dat alle onderwerpen waarover de auteur later nog eens dikke boeken zou schrijven al langs komen in kiemvorm. Alleen zou het eerder vreemd zijn als dit niet zo was.
De voornaamste aantrekkingskracht van deze teksten zat voor mij evenwel in het aplomb waarmee Dekkers zo vaak van wal stak. Zijn eerste alinea’s staan. En opende hij een keer minder opvallend, dan komt er later in de column wel een krasse uitspraak die opvallend lang hangen blijft.
Zo kan alleen een bioloog over een gedicht als Gezelle’s ‘Het schrijverke’ opmerken dat dit krinklend winklend waterding God’s naam op het water schrijft met zijn geslachtsorgaan.
En hoewel de meeste van Dekkers’ uitspraken minder spreken eenmaal geïsoleerd, tekende ik daarom verder onder meer aan:
Iedereen wil oud worden, niemand wil het zijn.
[de mensaap]
Een kip is een verbeterde boshoen, een goudvis is een vergulde karper, een varken is een wild zwijn, maar dan tam, en een os is natuurlijk de eigentijdse versie van een oeros. Huisdieren zijn verbeterde dieren. Behalve de kat; die was niet te verbeteren. En de hond. Die is verslechterd. Een hond blaft.
Dat deed zijn voorouder, de wolf, niet. […]
[de basenji]
Iets ontdekken dat allang ontdekt is, heet onderwijs.
[de zoenvis]
Als onze economie maar meer groeit, zeggen onze milieuministers, verdienen we meer om de extra vervuiling die van de groei het gevolg is beter te bestrijden met behulp van de uitdijende milieuindustrie die weer voor meer economische groei zorgt. M’n neus! Een schoon milieu door vuile groei druist in tegen de fundamentele natuurwetten over het behoud van materie en energie. Maar wat weet een regering daarvan die bestaat uit politici — strevers naar macht — en economen — strevers naar geld?
[de pelspoes]
U bent een zak. Zoals elk mens, elk dier, elke plant bent u een zak met levend spul erin. De zak is gemaakt van stevig leer, de huid, om te voorkomen dat het levends eruit loopt en met het milieu rondom de zak vervloeit. Bovendien kunnen er dank zij de barrière van de huid geen bacterieën binnen, de rotzakjes.
U kent hem goed, uw zak.
[u]
RSS feeds