Medereizigers ~ Rudy Kousbroek

► door: A.IJ. van den Berg

Ik kocht dit boek in een boekwinkel. En dat is inmiddels opmerkelijk genoeg om aangetekend te worden. Boekhandels hebben namelijk veel van hetzelfde, en zelden precies wat ik zoek. Internet kent dat probleem niet. Maar de handel online komt met het bezwaar dat de boeken meestel niet zijn in te kijken. En van wat ik in recensies al over deze nieuwe Kousbroek had gelezen, leek me dat er nogal wat oude Kousbroek in stond.

Dit was niet helemaal waar, zo zag ik al bij het doorbladeren in de winkel. Er worden weliswaar enige fotosyntheses gerecycled, maar driekwart van het boek is nieuw. Of beter: nieuw, en tegelijk nogal vertrouwd. Kousbroek schreef natuurlijk altijd al over de dieren in zijn leven. En breder ook, over het dier in het algemeen.

Door al die vertrouwdheid bracht deze bundel essays niet bijzonder veel nieuws. Behalve dan dat ik geïntrigeerd werd door de spijt waarmee Kousbroek terugkeek op zijn Huizinga-lezing uit 1972. Hij had ethologen als Hillenius nooit zo hard aangevallen als die Lorenz niet zo hadden vereerd. En Konrad Lorenz was voor Kousbroek toen zo’n ontstellende Nazi, dat iedereen die waarde zag in diens ideeën alleen daardoor al medeschuldig werd.

Kousbroek werd dus in sommige opzichten milder, terwijl hij tegelijk nog altijd wel spijkerhard blijft voor iedereen die niets in het bijzonder met dieren heeft. Zulke mensen deugen niet, en kunnen ook niet deugen.

Dat fanatisme verbaast me. Ik vind het zelfs op een verkeerde manier doctrinair. Het is alsof Kousbroek de lezer meedeelt: pas wie is zoals ik die kan deugen.

Alsof de dierenliefde van de fanatieke veganist, of anders wel de zelfbenoemde dierenbevrijders, niet uit een ontstellend eng wereldbeeld voortkomen.

Interessantst aan dit boek waren uiteindelijk toch Kousbroek’s essays die op zijn best indirect over dieren gingen, en veel meer over hun afbeelding in de cultuur. Zo maakte hij me onbarmhartig duidelijk dat ik Natuurlijke historietjes/Histoires naturelles van Jules Renard altijd veel te onzorgvuldig heb gelezen.

Hij noemt het zelfs een boek om Frans voor te leren.

Rudy Kousbroek, Medereizigers
Over de liefde tussen mensen en dieren

191 pagina’s
Augustus, 2009

[x]

nauw gerelateerd op boeklog:


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

2 commentaren

Anna van Gelderen  op 26 april 2009 @ 11:03:37

Dit was mijn eerste Kousbroekbundel (ik lees voornamelijk Engels), en ik was er aangenaam door verrast, waarschijnlijk vooral omdat ik net zo’n weeïge c.q. fanatieke dierenvriend ben als de schrijver;-)
Zoals ik in mijn eigen bespreking onlangs stelde, vermoed ik dat vooral mededierenliefhebbers hier erg van zullen genieten. Voor anderen levert het boek best aardige informatie op, maar zal er vast niet die ondefinieerbare ‘klik’ zijn die dit voor mij zo’n aangename leeservaring maakte.

boeklog.info  op 26 april 2009 @ 11:44:14

Net als bij Martin Bril is al enige tijd bekend dat Rudy Kousbroek kanker heeft, en het niet raar zou zijn als ineens nieuws wordt dat hij dood is. Ik vrees dat ik dit boek toch vooral zo gelezen heb. Als een laatste saluut. Hij heeft vrijwel alles al eens eerder geschreven, elders.

Kousbroek werkte in sommige opzichten vormend voor mij, een twintig jaar geleden. Zoals ik bij het herlezen van sommige boeken meld, is dat aspect er nu nauwelijks meer.