Homo faber ~ Max Frisch

Homo faber kwam in 1991 uit als film, zoals op het buikbandje staat dat ik altijd van mijn boekexemplaar heb bewaard. En het is ook een nogal filmisch boek, zo constateerde ik bij deze herlezing. Met reeksen aan prachtige beelden, zoals de noodlanding van dat vliegtuig in de woestijn, de tocht door de jungle in Guatamala later, de reis met dat cruiseschip, of de roadtrip langs de kunstschatten van Europa.

Misschien is de film ook wel beter dan het boek ooit kan zijn. Ik had deze Frisch niet onthouden als slecht, maar de plotwendingen zijn me net te grof, groot, en makkelijk voor wat ik zoek in literatuur. Het drama ligt mij er te veel bovenop; wat het verhaal iets ergerlijk bedachts geeft.

Homo faber is latijn voor de makende mens — of de smedende mens. Maar de hoofdpersoon van dit boek heet werkelijk Faber van zijn achternaam. En hij is een technicus, want een expert in stroomopwekking middels turbines.

Faber’s wereldbeeld is ook dat van een exact denkende mens — alleen pest Max Frisch hem nogal door zijn leven te sturen via willekeurige gebeurtenissen die toch een reden lijken te hebben. Zo reist hij stomtoevallig per boot naar Europa vanuit New York, omdat er toevallig een plaats vrij was. Stomtoevallig raakt hij aan boord dan diep onder de indruk van een jonge vrouw, die niemand anders is dan de dochter van een vrouw waarmee hij ooit een verhouding had.

Of is het misschien ook zijn dochter?

Frisch leek niet erg geïnteresseerd te zijn om die plotlijn spannend te houden. Hij komt telkens met aanwijzingen over wat hij later uitgebreider zal vertellen, om zo het verhaal al te verraden. Dus gaat het hem om iets anders. Mij is alleen niet goed duidelijk wat. Want de boodschap dat een mens niet alles in eigen hand heeft — zelfs al probeert hij zo veel mogelijk te sturen en de controle te houden — die boodschap lijkt me al te obligaat.