Kroniek van het vuur 1 | Het begin ~ Eduardo Galeano

Het mooiste gedeelte uit de drie Kronieken van het vuur, is misschien wel het begin van boek 1. Waarin Galeano allerlei alternatieve scheppingsmythes vertelt, die toch nog mondeling overgeleverd zijn van de inheemse volkeren in Latijns-Amerika. Want, hoe wreed die mythes soms ook uitpakken, de magie daarin is naïef; en biedt een sterk contrast met wat daarna nog aan triestheid volgt.

Voor Galeano gaat het mis met het continent op het moment dat Columbus landde. Vanaf dan worden de drie delen voornamelijk gevuld met ellende.

Ik ben me gaan afvragen sinds ik de Kroniek voor het eerst las, of er werkelijk geen geschreven bronnen zijn overgebleven van voor Columbus’ tijd. Galeano geeft daar wel enigszins antwoord op, door Spaanse priesters met grote begerigheid de zo heidense teksten van de Maya’s te laten verbranden. Maar ik bedoel die vraag eigenlijk anders.

Galeano’s kracht in de Kroniek van het vuur is dat hij zich telkens baseerde op originele geschreven bronnen, en daar de verhalen in zag. En zelfs al zijn die van overwinnaars, of veroveraars, daar is met de blik van nu genoeg objectieve informatie uit te halen.

Die bronnenkeuze werkt dan ook prima, zo vanaf 1550.

Alleen zijn er ook andere manieren om geschiedenis te schrijven, dan om te kijken wat mensen uit de tijd zelf te melden hadden. En al is het volkomen te begrijpen dat een verhalenverteller als Galeano zich niet aan die vorm van geschiedschrijving waagt, toch introduceert hij daarmee wel een onbalans.

Ook voor de Europeanen kwamen, was er oorlog in de gebieden die nu Latijns-Amerika heten. En ellende. En slavernij. Dus als ik iets aan kritiek moet geven op deze zo magistrale en inspirerende reeks boeken, dan toch dat er een heel stuk geschiedenis niet behandeld wordt. Slechts enige tienduizenden jaren niet.

wordt vervolgd