Er is geen eind aan Kuifje ~ Wim Noordhoek

► door: A.IJ. van den Berg

Eind jaren zestig schreef Wim Noordhoek als eerste serieuze beschouwingen over de strip Kuifje, in het blad De Nieuwe Linie. Ik kan slechts vermoeden hoeveel taboes hij had te overwinnen met deze onderwerpkeuze. Het zullen er niet weinig zijn geweest.

Deze vijf essays werden tien jaar later verzameld, en aangevuld met een interview met Hergé — de schepper van Tintin — afgedrukt in het boekje Er is geen eind aan Kuifje. Noordhoek merkte bij die gelegenheid op dat er inmiddels wel al serieuzer studie van de strip was gemaakt. En dat zijn woorden daar toch wat schril bij afstaken.

Ik weet dat allemaal niet.

Prettig aan deze publicatie is nu nog dat Noordhoek niet kan wegsteken ondanks alles een fan te zijn van de reeks. En die bewondering wordt zo aanstekelijk, omdat die niet slaafs is. Zo was hij wat teleurgesteld in Vlucht 714; het album dat dan als laatste is uitgekomen.

De zwakheden in de verhalen zijn bovendien, opvallend genoeg, soms juist wat ze aantrekkelijk maken:

de kracht van Herge [ligt] er in dat hij er geen enkel bezwaar in ziet zijn verhalen op te bouwen uit de banaliteiten, overbodigheden en gemeenplaatsen die echte schrijvers juist tot het uiterste vermijden, uitgaande van het idee dat er zo het een en ander aan de fantasie en zelfwerkzaamheid van de lezer moet worden overgelaten. [5]

Eerder sprak ik eens het vermoeden uit dat de kracht van stripverhalen is dat ze goed te herlezen zijn. Dat éen keer lezen niet volstaat, omdat er dan te veel niet gezien wordt. Ik ben waarschijnlijk vrij onverschillig over Kuifje, omdat ik de meeste albums als kind wel gelezen heb, maar niet bezat. Dus is dat herlezen er nooit van gekomen. Daarom zijn de verhalen niet tot in mijn DNA doorgedrongen.

Noordhoek brengt een heel prettige antidosis tegen die onverschilligheid. Bovendien komt hij met tal van verklaringen; al dan niet geholpen door Hergé in het gesprek tussen beiden. Zo is dat zo levensloze gezicht van de stripheld, met die stipjes voor ogen, en die pukkel als neus, allereerst een masker waarin elk lezend kind zichzelf kan herkennen.

Enthousiasme maakt soms mooi.

* Wim Noordhoek’s weblog.