Dood van een gezonde roker ~ Ian Buruma
Toen dit boek uitkwam in Nederland, ontstond er meteen beroering om. Ian Buruma was een paar weken voor research overgekomen uit de VS, en had hier en daar wat mensen gesproken. Nogal wat van deze mensen vonden na publicatie dat ze niet goed geciteerd waren. Buruma had hen woorden in de mond gelegd, of eigenmachtig de verkeerde conclusies getrokken in Dood van een gezonde roker.
Het is om die reuring dat ik een tijd heb gewacht met het lezen van dit boek. Ik moet niet vooraf al weten wat er op mijn lectuur is aan te merken — tenzij ik een bestaand vooroordeel wil bevestigen.
Maar meteen viel me op dat deze tekst niet voor mij bedoeld is. Ook al staat dit boek vol met Nederlandse sprekers, Nederlandse gebeurtenissen, en Nederlandse politiek, Buruma probeert deze namelijk uit te leggen aan een buitenlands publiek. Dat doet hij soms wat kort door de bocht, maar op de kern van zijn mededelingen heb ik niet veel aan te merken. Integendeel, ik vond het wel prettig dat Buruma vrij duidelijk de tekorten aanwees bij nogal wat spraakmakers.
Pim Fortuyn, Theo van Gogh, noch Ayaan Hirsi Ali zijn of waren heiligen. Al billijkt dit geenszins wat hen overkwam. En Geert Mak, Afshin Elian, of noem nog maar wat andere luidruchtige publicisten op, zijn absoluut drammerig.
Nu zal het voor de geïnterviewden zeker vervelend zijn geweest dat Buruma nuances van hun woorden verkeerd heeft weergegeven. Helaas komt dit nogal veel vaker voor. Helemaal als een Nederlandse journalist een interview afneemt; het vraaggesprek is een razend moeilijk maar nogal onderschat genre.
Gezien de ruime ervaring die Buruma’s gesprekspartners met slordige journalisten zullen hebben opgedaan, verbaast me de opwinding over dit boek dan ook nogal. Daardoor heb ik het idee dat er misschien wat anders speelt.
Broodnijd. Bijvoorbeeld.
Gebeurde er eindelijk eens iets opmerkelijks in Nederland, was het een geëmigreerde landgenoot die daar voor het eerst een internationaal succesvol boek over publiceerde. En niet een Nederlander. Terwijl zij er bij waren geweest, en al uitgebreid over al die gebeurtenissen in de eerste jaren van deze eeuw geschreven hadden. In hun columnpjes.
Al die spraakmakende intellectuelen moeten zich door Buruma ineens gerealiseerd hebben hoe hun inspanningen nooit éen duidelijk doel hadden gehad. Dat zij geen boek hebben geschreven dat een geheel nieuw publiek bereikte — maar dat zij hoogstens kruimelwerk hadden gebracht; in al die duizenden zo zelden van enig analytisch vermogen getuigende columnpjes en preekjes voor de eigen parochie.
Ian Buruma, Dood van een gezonde roker
224 pagina’s
Uitgeverij Atlas, 2006
vertaling door Henk Schreuder van Death in Amsterdam, 2006
© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden
6 commentaren
boeklog.info op 22 juli 2008 @ 18:28:01
De ‘boekbespreking’ zoals u zo denigrerend stelt, bestaat uit twee vrij duidelijke regels:
meteen viel me op dat deze tekst niet voor mij bedoeld is. Ook al staat dit boek vol met Nederlandse sprekers, Nederlandse gebeurtenissen, en Nederlandse politiek, Buruma probeert deze namelijk uit te leggen aan een buitenlands publiek.
Dat de rest van de tekst daarmee column wordt, tja. Boeklog staat vol met reacties op boeken over Fortuyn, Van Gogh, Hirsi Ali, en de hele godvergeten rest. Het heeft betrekkelijk weinig zin de portee daarvan iedere keer te herhalen.
Kreeg u derhalve een stukje receptiegeschiedenis, met mijn speculaties daarbij.
Dennis op 23 juli 2008 @ 16:19:58
Uw ergernis om mijn commentaar verbaast me, vooral omdat u niet ingaat op mijn inhoudelijke kritiek. Daardoor heb ik het idee dat er misschien wat anders speelt. U bent zelf ook niet erg tevreden over uw bespreking. Bijvoorbeeld.
Uw ‘speculaties’ bestaan uit een aaneenschakeling van persoonlijke aanvallen: gemakzuchtig, denigrerend en kinderachtig. Die luidruchtige publicisten zijn gewoon jaloers, zegt u toch? Flink hoor.
De toon van uw reactie is ronduit arrogant: Dat uw feitelijke bespreking zich slechts tot die twee ‘vrij duidelijke’ regels beperkte, was mij zelf ook opgevallen. Het herhalen van de bewuste regels was dan ook niet nodig geweest. Bovendien maakt u zich er een beetje belachelijk mee: Natuurlijk was die tekst niet voor u als Nederlander bedoeld. De oorspronkelijke titel (‘Murder in Amsterdam’) duidt immers op een Engelstalig publiek? Maar goed: toch knap dat het u ‘meteen opviel’.
U lijkt uw lezers sowieso niet erg hoog in te schatten, getuige ook uw slotopmerking waarin u mij voor de duidelijkheid uitlegt dat uw tekst een stukje receptiegeschiedenis en speculaties bevat. Dat had echt niet gehoeven.
Maar ook dit:
“Boeklog staat vol met reacties op boeken over Fortuyn, Van Gogh, Hirsi Ali, en de hele godvergeten rest. Het heeft betrekkelijk weinig zin de portee daarvan iedere keer te herhalen.”
Had ik boeklog maar van a tot z moeten lezen alvorens te reageren, bedoelt u? Dan had ik immers geweten dat boeklog al vol staat over dit onderwerp. Toegegeven: u weet wel hoe u nieuwe lezers vasthoudt. Misschien bevalt het spreken voor de eigen parochie u uiteindelijk ook het beste. Op negatieve kritiek reageert u in ieder geval nogal hooghartig.
U concludeert eigenlijk zelf al dat u over het hele onderwerp eigenlijk niets zinnigs meer te melden heeft. Dat maakt deze bespreking tot weinig meer dan een excuus om nog eens flink uit te varen tegen die ‘spraakmakende intellectuelen’. Dat is uw goed recht, maar neem mij dan niet kwalijk dat ik uw scheldpartij een scheldpartij noem.
boeklog.info op 23 juli 2008 @ 18:27:37
Hooghartig, mijn waarde, is het verontwaardigd dumpen van commentaar op een website waarvan u, ook naar eigen zeggen, toon, aanpak, inhoud, noch beweegredenen kent.
Zoiets heet een ‘drive-by shooting’ onder webloggers, en wordt nooit vriendelijk ontvangen.
Dennis op 24 juli 2008 @ 13:37:49
“[…]een website waarvan u, ook naar eigen zeggen, toon, aanpak, inhoud, noch beweegredenen kent.”
Kennis van Toon, Aanpak, Inhoud en Beweegredenen van uw Website. Poeh, het is me nogal wat. En waar precies zeg ik daarover niet te beschikken? Kon het zelf even niet vinden.
Op een vriendelijke ontvangst heb ik niet gerekend. Wel op een inhoudelijke reactie; In plaats daarvan leest u mij nog maar eens de les, deze keer over weblogjargon. Dat gaat u opvallend goed af.
Succes ermee, verder.
boeklog.info op 24 juli 2008 @ 14:20:08
U verbiedt het mij al vanaf reactie i op een vervelend badinerende toon om het motto van deze website na te leven, en bent dan verbaasd dat ik geen zin heb met u in discussie te treden?
Mijnheer, ga alstublieft anderen met uw gezelschap vervelen.
RSS feeds
Dennis op 22 juli 2008 @ 17:50:44
“Gezien de ruime ervaring die Buruma’s gesprekspartners met slordige journalisten zullen hebben opgedaan, verbaast me de opwinding over dit boek dan ook nogal. Daardoor heb ik het idee dat er misschien wat anders speelt.
Broodnijd. Bijvoorbeeld.”
Tsja. Dat kan. Maar wat moet een lezer met zo’n bewering? De laatste twee alinea’s, die voor een onderbouwing moeten doorgaan, bevatten zoveel ad-hominem drogredenen dat deze hele ‘boekbespreking’ het niveau van een “columnpje” niet overstijgt.