Queen Camilla ~ Sue Townsend
Onbedoeld las ik twee satires op Engeland en het Britse koningshuis tegelijk, die ondanks alle verschillen merkwaardig genoeg ook hetzelfde plotgegeven hadden. Gisteren werd hier The Uncommon Reader van Alan Bennett geboeklogd, vandaag deze roman van Sue Townsend.
Queen Camilla is een vervolg op The Queen and I uit 1992; een boek dat ik nooit heb willen lezen omdat het gegeven me wat tegenstond. Sue Townsend laat in deze boeken de Britse regering in handen komen van een partij die de monarchie afschafte, en de leden van het koninklijk huis daarop herhuisveste in een wijkje sociale woningbouw.
Hoe leuk kon zoiets zijn?
Erg leuk, moet ik nu toegeven, omdat deze roman geen makkelijke satire bleek te zijn om het koninklijk huis te kakken te zetten. Niemand in het boek deugt namelijk honderd procent, en de Britse samenleving wel in het bijzonder niet. Iedereen met een beetje macht misbruikt die. Wat van de weeromstuit alleen de machtelozen sympathiek maakt.
Sue Townsend, en dat valt ook op in haar boeken over Adrian Mole, bedrijft telkens heel effectief satire door bepaalde bestaande ontwikkelingen zo ver door te trekken dat ze absurd worden.
De wens om asociale elementen uit de nette woonbuurten te houden, leidt er bij haar toe dat er als vanzelf afgesloten woningwijken ontstaan waarin iedereen gedropt wordt die niet deugt in ogen van de autoriteiten. En gek genoeg zijn dat steeds meer mensen. Miljoenen en miljoenen zelfs. Waaronder de vroegere royals.
De toenemende automatisering leidt tot instelling van éen staatscomputer, waarmee alles over alle onderdanen wordt bijgehouden. Alleen is geen computer feilloos, en maakt deze telkens wel heel rare vergissingen.
En die twee gegevens zijn dan nog maar randverschijnselen in het boek.
Een belangrijk thema in deze roman is wel dat er verkiezingen aankomen, en dat de partij die relatief het best staat in de polls belooft de monarchie opnieuw in te voeren, na dertien jaar republiek. De Queen overweegt meteen troonsafstand te doen, mocht het zo ver komen, maar een probleem is dan dat zoon Charles alleen koning wil worden als zijn Camilla ook echt tot koningin gekroond wordt, en dat is nu net wat de traditie verbiedt. Daarom werpt de brave kleinzoon William zich alvast op als eerste troonpretendent.
Maar zelfs dit is maar weer éen van de vele verhaallijnen.
Om de boel te compliceren duikt er ineens iemand op die claimt de liefdesbaby van Camilla en Charles te zijn. In 1965 geboren; toen zijn moeder op kostschool zat in Zwitserland.
Ondertussen is het land feitelijk failliet, en wil de regerende partij daarom ten koste van alles verliezen [verliepen de Amerikaanse verkiezingen in 2008 niet net zo?]. Maar dan blijkt dat de herintroductie van de monarchie geen al te doorslaggevend argument is voor kiezers om hun voorkeur te wijzigen. De regeringspartij wint zelfs snel terrein in de polls. Uit wanhoop lanceert de regering daarom maar een draconische wet tegen het bezit van honden. Elk gezin in Groot-Brittannië mag er nog maar éen bezitten; en dient daar flink belasting over te gaan betalen.
Prachtig is alleen al hoe Sue Townsend de spin laat zien waarmee politici zulk soort boodschappen verkopen. Of hoe de media zich daarbij laten gebruiken.
Enfin, dan is deze satire over het Britse koningshuis minder literair dan die van Alan Bennett, en kent dit boek ook een aantal aanzienlijk zwakkere momenten dan het zijne. Maar als Sue Townsend goed is, dan is ze ook meteen heel goed. Dan ineens ook lijkt Bennett wel heel vlakke boeken te schrijven.
RSS feeds