‘Mooi einde, hè?’ ~ Peter van Straaten

► door: A.IJ. van den Berg

In de beginperiode van dat ik Vrij Nederland las, eind jaren tachtig, maakte Peter van Straaten daarvoor elke week een tekening met een scène uit een schrijversleven. De literatuurrubriek van het weekblad was toen nog een los krantje. En Van Straaten’s tekening had daarin een prominente plaats.

Wat er met die rubriek gebeurde na de eerste grote restyling van Vrij Nederland weet ik niet meer; toen het ineens éen blad was geworden, in plaats van een tijdschrift bestaande uit drie heel verschillende katernen.

Volgens het boek ‘Mooi einde, hè?’ is Van Straaten al die jaren doorgegaan met het maken van melancholische tekeningen over het schrijversvak. Maar dit gegeven klopt dan weer niet met mijn ervaring dat er vrij weinig van die tekeningen verzameld zijn in boeken. Enfin.

In ‘Mooi einde, hè?’ geeft Van Straaten toe dat de auteur Jean-Paul Franssens regelmatig inspiratie bood voor zo’n schrijverstekening. Dat was een opvallende man. Die deed de dingen groot, met lekker eten en een goed glas erbij. En tegelijk bleef het grote succes voor Franssens uit, waardoor al diens bravoure ook iets tragisch kreeg.

Voor dit boek zijn ruim dertig tekeningen verzameld waarin een man de hoofdrol speelt die wel wat van Jean-Paul Franssens heeft; al was het maar om die baard en krullen. Ook enkele anderen uit het Amsterdamse literaire wereldje zouden op een tekening te herkennen moeten zijn. A.F.Th. Van der Heijden. De uitgever Jacco Groot.

En dan is een vraag of dit er wat toe doet. Of een tekening beter wordt, als die enigszins naar het leven getekend werd. Voor mij maakt dat allemaal niet zo uit namelijk. Franssens was natuurlijk een soort archetype van de bohemien, net als dat er veel meer karikaturen aan schrijverstypen bestaan.

Het is allereerst de kunst om die typen opgemerkt te hebben. Of nog mooier: om ze als eerste bedacht te hebben.