Ofrekken ~ Rink van der Velde

► door: A.IJ. van den Berg

Directe aanleiding om dit boek te lezen was de publicatie, bij dezelfde uitgever, van een boek dat ook De ôfrekken [De afrekening] heet. Ik keek of er enig verband tussen beide was, maar dat bleek er niet te bestaan. En dat maakt de titelkeuze van ene Willem Schoorstra eigenaardig. Rink van der Velde was altijd de verreweg bestverkochte Friese schrijver. Het is niet alsof niemand dit boek kon kennen.

Ik moet deze roman eerder hebben gelezen, misschien zelfs wel vijfentwintig jaar terug. Dat me er niets van bijstaat, mag niet heel verbazingwekkend heten. Een boek voor een tiener is dit zeker niet. Ik hield van de humor in Van der Velde’s korte krantencolumns. Ik hield van de humor in romans als Feroaring fan lucht of Pake Sytse. Maar met een trage policier, over een wachtmeester die net een open hartoperatie heeft ondergaan, zal ik toen zeker moeite hebben gehad.

Nu is dat anders. Nu bevalt dit boek mij zeer. Zelfs al gaat de belangrijkste plot dan grotendeels over wat er ooit in die oorlog gebeurde. Als dit boek in éen ding uitblinkt, dan wel om een heel genuanceerd beeld neer te zetten van goed en fout.

Toch ben ik heel blij dat die oorlog vooral op de achtergrond speelt. Dat weliswaar ontdekt moet worden wat er toen allemaal voorviel, in die dagen rond de bevrijding, maar dat het heden in dit boek minstens zo belangrijk is.

Van der Velde vertelt nogal moeiteloos zeker vier verhalen door elkaar in dit boek. Waarvan er uiteindelijk maar éen wat voorspelbaar is: dat van plysje Halbe Havinga’s grote voorliefde voor het buitenleven. Omdat Rink van der Velde al zijn boeken bevolkte met zulke natuurmensen. Het zou eerder opvallen als die ontbraken. Hij was zelf zo.

En goed, als ik heel kritisch moet zijn, dan wordt me te veel gepraat in dit boek. Maar uiteindelijk doet dit er weinig toe. Het is rijk.

Alleen al in de tekening van de in zijn korps teleurgestelde politieman kan Van der Velde zich met vele buitenlandse groten meten. Maar dan is er nog die extra laag, met de genuanceerde beoordeling van dat heilige verleden. Ik moet echt nog zien of ik dit jaar een boek lees van een Nederlands auteur dat me meer verrast in positieve zin.

meer Rink van der Velde op boeklog