Illusie van gisteren ~ Bob den Uyl

► door: A.IJ. van den Berg

Ik kende alle beschouwingen al, die in dit bibliografische uitgaafje staan afgedrukt. Deze moeten dus later opnieuw gepubliceerd zijn. Was het in: Schrijvers worden misbruikt en andere aanklachten? Dat moet haast wel, het zijn namelijk geen verhalen zoals Den Uyl die gewoonlijk publiceerde.

In dit bundeltje buigt Bob den Uyl zich onder meer over de vraag ‘Bestaat er een Nederlandse literatuur?’ En het antwoord daarop is nee, al was het maar omdat geen auteur hier leest wat de grote voorgangers schreven; er ontbreekt hier domweg een traditie om klassiekers in ere te houden. Al is er misschien ook wel niet veel om op voort te bouwen.

Maar het gaat natuurlijk nauwelijks om vraag noch antwoord. Van belang is alleen hoe Den Uyl formuleert, en om zijn humor daarbij. Al zij opgemerkt dat de schrijver zich ditmaal minder van zijpaden bedient dan hij gewoon is. Zijn ergernis over het grote tal middelmatige, en overschatte schrijvers lijkt zelfs verdacht echt, en is geen pose voor een leuk komisch effect.

En ander opmerkelijk stuk uit dit bundeltje heet ‘Over boeken’. En dit gaat over tal van zaken waar ik hier, op boeklog, vrijwel altijd het zwijgen toe doe. Op zijn best zeg ik hier iets over de inhoud, en mijn reactie daarop. Maar Den Uyl staat bijvoorbeeld stil bij het belang van goede eerste zinnen, en hij citeert er ook een paar met duidelijk genot. Al vind ik die dan allemaal weer te lang.

Ook kan Den Uyl er maar slecht tegen als een boek verkeerd ruikt; iets dat bij hem nogal vaak scheen voor te komen.

Nu we het daar toch over hebben, ik kan me niet herinneren alleen door de geur ooit van het lezen weerhouden te zijn. Al herinner ik me wel met afschuw de readers en klappers met gekopieerd materiaal die mijn alma mater verkocht, ter begeleiding van sommige colleges. Die walmden dermate vies chemisch dat het alleen al tranen opriep daarin te kijken. En dan had ik me nog niet eens gefocust op de armoede van het lesmateriaal.

Dit bescheiden boekje riep overigens vooral lust op meer Den Uyl te lezen. Snel.

meer Den Uyl op boeklog

Bob den Uyl, De illusie van gisteren
47 pagina’s
Uitgeverij Stichting Ravenberg Pers, 1983

[x]