Zwervend bestaan | 2 ~ Bob den Uyl

► door: A.IJ. van den Berg

Hoe het begrip comfort read uit te leggen in het Nederlands, en dan liefst zo dat er een even bondige frase voor wordt gevonden…

Er bestaan boeken die je al zo vaak gelezen kunt hebben, dat al wat er in in staat vertrouwd lijkt. En toch maakt dit niet uit. Omdat je zo’n boek nu net weer eens oppakt om die grote vertrouwdheid. Om nog eens kennis te nemen van wat je al wist. Omdat wat er dan komt gerust stelt. Zelfs al is wat er staat net weer anders dan de herinnering aangaf.

Een zwervend bestaan van Bob den Uyl is éen van de weinige comfort reads voor mij in geschreven vorm. Stripalbums werken wat dat betreft beter. Al keek ik er op een gegeven moment wel van op dat dit boek volgens de maker een roman zou zijn. Ik was er eerder altijd vanuit gegaan weer een verhalenbundel te hebben gelezen, zoals Den Uyl er zo veel meer samenstelde. Zij het dan wel een bundel met enkel autobiografische verhalen.

Een zwervend bestaan bevat een groot tal van de oer-verhalen die ik zo bij Bob den Uyl vindt horen. Er zijn die herinneringen aan die christelijke jongensclub, rondom een malafide kruidenier, waar hij noodgedwongen lid van worden moest in de oorlog. De modelbouw van vliegtuigen.

Er is dat verhaal van zijn werkvakantie in een bungalowpark, om een literair meesterwerk te vertalen. Waarop de uitbater bij het zien van de woordenboeken die Den Uyl heeft meegenomen meent dat iedereen dat daarmee wel kan.

Of het verhaal van dat TV-optreden in Rotterdam AHOY, eerder al eens aangestipt hier, waarin Den Uyl op zijn wegfiets te val komt op de houten rondebaan, en de TV-ploeg het liefst zou hebben dat hij deze stunt nog eens over deed.

Er is dat verblijf in Ierland, in dat huis waarvan de waterleiding niet altijd werkt. Die reis temidden van Rotterdamse supporters naar Amsterdam, toen Ajax-Feyenoord nog wel gespeeld kon worden met publiek uit beide kampen.

En zo biedt dit boek 26 afleveringen uit het lange feuilleton dat Bob den Uyl terloops schreef over zijn leven. Verhalen die ik ooit allereerst las om hun humor. Verhalen die ik tegenwoordig lees om hun formuleringen, en wat daarin dan zoal bezworen wordt. Want Bob den Uyl werd een angstige man, later tijdens zijn leven, die heel wat te overwinnen had telkens voor hij tot iets komen kon. Kennis over deze tragiek, hoe luchtig de schrijver daar ook over doen mocht, voegt inmiddels toe aan het boek.