Stunde der wahren Empfindung ~ Peter Handke
De hoofdpersoon van de roman Mein Jahr in der Niemandsbucht heet Keuschnig. Gregor Keuschnig. Dat leek me niet helemaal toevallig, omdat deze naam al eerder gebruikt is door Peter Handke.
Ook het belangrijkste personage uit de vroege roman Het uur van het ware gevoel is een Gregor Keuschnig. En deze man woont eveneens in Frankrijk, zij het niet nabij Parijs, maar in de stad, waar hij werkt als persattaché van de Oostenrijkse ambassade.
En dan zou er misschien literatuurkritisch essay te schrijven zijn over de overeenkomsten tussen beide romans. Of de verschillen, omdat éen over een uur gaat, en de ander over een jaar.
Maar dat vind ik niet heel interessant, omdat zulke stukken een soort invuloefeningen worden; waarbij de schrijver zich eerst een overbodig, zo niet onnozel, probleem stelt, en dat dan al te triomfantelijk oplost.
Boeiender is dat beide boeken spelen met bevreemding, en daarmee vervreemding. Maar dat Handke in de twee romans daar heel anders mee omgaat.
Mein Jahr in der Niemandsbucht is het rijpere boek, omdat Handke daarin niet expliciet vertelt waarom de hoofdpersoon ineens uit het lood geslagen wordt, en zo veel tijd nodig heeft om te herstellen.
Die Stunde der wahre Empfindung lijkt een veel klassieker verhaal, omdat er een val in voorkomt, en een catharsis. Tegelijk geloof ik het uitgangspunt niet; of de reden die Handke daarvoor geeft.
Dat Gregor Keuschnig ontspoort, zijn werk doet als een automaat, en door zijn eigen onbenul vrouw en kind ziet vertrekken, is nog daar aan toe.
Maar dat dit komt om een droom, waarna hij ineens zeker weet iemand vermoord te hebben, vraagt toch wel veel uitstel van ongeloof bij de lezer. Had Handke dit element weggelaten, dan had deze roman tot de beste gehoord die ik de laatste jaren las.
Nu herinnerde Die Stunde der wahren Empfinding [Het uur van het ware gevoel] me er vooral aan hoe zeer ik Peter Handke ooit waardeerde als schrijver. Er is altijd die roes aan taal, als het boek me tenminste binnenlaat, er is bij mij nog altijd het idee iemand te lezen die schrijft zoals ik zou kunnen willen schrijven.
Handke heeft alleen wel erg weinig humor. Daardoor zijn korte boeken van hem veel beter te verteren dan lange werken. En in die heel vroege romans speelt vaak mee dat hij hetzelfde verhaal ook heeft gebruikt voor een toneelstuk. Dus komen er in die boeken vaak personages voor, zoals in deze roman een dikke schrijver, die in een toneelsetting een nuttige rol zullen hebben, maar de roman juist plagen door hun onverklaarbare opkomst ineens.
RSS feeds