Chinese des Schmerzes ~ Peter Handke

► door: A.IJ. van den Berg

Handke heeft vele boeken geschreven die vol staan met beschrijvingen, en amper handelingen bevatten, laat staan dialoog. Der Chinese des Schmerzes is zo’n boek. En het werk aan deze roman komt zijdelings voor in het aantekenboek Am Felsfenster morgens, dat ik vrij recent las.

Ik hoopte daarom dat de roman deze aantekeningen zou verrijken. Of omgekeerd, dat dit boek beter te lezen zou zijn met de kennis die ik had over de schepping daarvan.

Want het is met die beschrijvingskunst van Handke altijd een vraag of het lukt in de roes te komen die de auteur geprobeerd heeft op te roepen.

Doorgaans lukt me dit slecht.

Maar slaagt de poging wel, dan levert die een ongekend intensieve leeservaring op. Omdat je als lezer ondanks alle taalrijkdom nog zo veel zelf zult moeten invullen.

Der Chinese des Schmerzes heeft bijvoorbeeld een handeling van niets.

Een gescheiden man, in het dagelijkse leven leraar oude talen, woont niet meer bij vrouw en kinderen, maar trok naar een buitenwijk van Salzburg om daar boven een SPAR supermarkt te gaan wonen.

Helaas heet deze passieve hoofdpersoon Andreas Loser. Zelfs Duitsers zullen inmiddels weten dat er een taal bestaat waarin zo’n achternaam nog een betekenis heeft.

Loser’s gangen worden in de roman tijdens drie stadia gevolgd.

In de eerste acte loopt hij op straat opzettelijk iemand tegen de grond. Wat een verandering brengt in zijn leven. Want eindelijk deed Loser eens wat.

Later betrapt hij iemand op het kladden van een hakenkruis, en achtervolgt hij deze, om hem daarop behoorlijk te verwonden.

Alleen ging zo veel dadendrang toch ook weer te ver. En de melancholie keert terug in het leven van Loser. Van zijn zoon hoort hij evenwel, aan het einde van het boek, dat het niet onopgemerkt is gebleven dat hij weken verwilderd door de stad heeft gelopen.

En enkel door die aanwijzing lijkt het het vervolgens weer of al het voorafgaande nog net weer anders gelezen moest worden dan ik het deed. Alleen lukte het al zo slecht deze roman uit te krijgen.

Peter Handke, Der Chinese des Schmerzes
255 pagina’s
Suhrkamp Verlag, 1986

[x]