Anathema’s 2 ~ Rudy Kousbroek
Bij sommige boeken is niet helemaal duidelijk of ik ze ooit eerder las of niet. Helemaal als zo’n titel er éen is uit een reeks. Maar Anathema’s 2 heeft achteraf gezien indertijd behoorlijk wat indruk gemaakt – wat op zich opvallend is voor een verzameling met vaak nogal tijdgebonden stukken uit 1969.
Ik kwam verschillende ideeën tegen in het boek die ik me volkomen eigen had gemaakt; zonder hun afkomst te hebben onthouden. Maar die dus waarschijnlijk geleend of gejat zijn van Kousbroek.
Zo is er die overpeinzing van hem dat porno esthetisch oninteressant is omdat de makers doorgaans een heel andere achtergrond hadden dan normaal is in de media of beeldende kunsten. Pornografie was tot dan overal verboden, waardoor vooral scharrelaars en andere vage types zich ermee bezig hadden gehouden; allereerst uit op het snelle geld. En door deze eigenschappen is de sector oninteressant voor anderen. Nog steeds.
En dan is er het idee dat de Scandinavische landen zoveel geëmancipeerder zijn dan alle anderen, om hun verleden. Omdat de vrouwen gewend waren alles zelf te regelen, als de Noormannen en Vikingen elders handel dreven.
Anathema’s 2 gaat voornamelijk over sex, zij het dan wel altijd van een afstand. Beschouwend. Maar het jaar is ’69, en dat wordt wel degelijk gememoreerd.
Uit zijn latere werk is bekend dat Kousbroek het liefst met alle vrouwen in de wereld het bed wilde delen. Zulke bekentenissen komen in dit boek evenwel niet voor.
De bundel opent met een pastiche op een historisch artikel, waarin de uitvinding van de seksualiteit wordt beschreven [90% transpiratie, 10% inspiratie]. Het boek eindigt met reportages uit Denemarken, dat dan als eerste land in de wereld het verbod op pornografie heeft afgeschaft. En waar voor het eerst een heuse sexbeurs wordt gehouden.
Kousbroek verandert dan in heel korte tijd van iemand die nog nooit een sexfilm zag — blue movie noemt hij het genre zelfs nog — tot iemand die al fundamentele genrekritiek kan geven, en dus uitgesproken ideeën heeft over de industrie.
Verder laat deze bundel een overgang zien. De familie Kousbroek verhuisde van Parijs naar Den Haag, in de loop van de tijd dat de artikelen werden geschreven. En dus verdwijnt de nadruk op de Franse cultuur.
Frankrijk zal evenwel nog lang niet uit de boeken verdwijnen — vaak zal het land nog als voorbeeld gebruikt worden in latere boeken. En dan om Nederlanders te tonen dat wat zij normaal achten, dat helemaal niet is.
RSS feeds