Oostindisch kampsyndroom ~ Rudy Kousbroek
Dit was de enige bundel van Rudy Kousbroek die ik niet eerder gelezen had. Mijn vooroordelen waren te groot. Niet dat ik Kousbroek wantrouwde. Maar Het Oostindisch kampsyndroom leek me een boek vol polemiek. En het is heel moeilijk om geïnteresseerd te blijven in een pennenstrijd over een onderwerp dat me niet raakt.
Het glorierijke koloniale verleden van het vaderland zegt me niets.
Hoogstens is het psychologisch interessant wat er met al de Indische Nederlanders gebeurde toen ze in het moederland kwamen na de oorlog. Waar ze in een samenleving belandden die zich niet interesseerde voor hun problemen.
Daarmee werd het verblijf in een Jappenkamp voor sommigen ineens een emotioneel kapitaal, waarmee anderen te overbieden waren. Het slachtofferschap ontheft iemand bovendien van allerlei verantwoordelijkheden. Helemaal als het slachtoffer meent op van alles recht te hebben. En opvallend is dan dat iemand als Kousbroek, die telkens zo actief tegengas bood tegen deze trend, daarmee de vervelende querulant werd genoemd.
Maar dit wist ik al, daar hoefde ik niet per se meer van te weten. En daarmee werd het lezen van de tweede helft van dit boek inderdaad iets van een corvee.
Waar ik meer van hoopte te zien, was iets van Kousbroek’s heimwee naar Nederlands Indië; nog weer een beschrijving over zijn verdrijving uit het paradijs. En dat element zat er wel in, maar is in andere boeken prettiger aanwezig. In het brievenboek Verloren goeling bijvoorbeeld. Of in Terug naar Negri Pan Erkoms.
Ik houd nu alleen aan dit boek over hoe zeer Kousbroek bewondering toont voor Studs Terkel’s interviewbundel The Good War. Waarover toch ook op te merken is, dat dit boek vol met gesprekken staat met overwinnaars. Nauwelijks met slachtoffers. Wat prompt alle verongelijktheid scheelt.
RSS feeds