Terug naar Negri Pan Erkoms ~ Rudy Kousbroek
De reis was al eens gedaan, in 1979. En de weerslag daarvan leverde een serie essays op voor de krant NRC-Handelsblad. Maar tot een boekuitgave van de reis naar Kousbroek’s land van herkomst kwam het pas nadat in 1994 een documentaire werd gemaakt over zijn ervaringen in Nederlands Indië. En hij nog eens ging.
Eerlijk gezegd is het wel begrijpelijk dat die eerste reis geen boek opleverde. Van alle titels die Kousbroek heeft uitgegeven, moet dit de meest particuliere zijn, en daarmee de minst bijzondere.
Of, anders gezegd, ik hoorde niet tot de doelgroep van dit boek. Terwijl het uitgangspunt me wel degelijk interesseerde.
Kousbroek kwam in 1979 voor het eerst terug in zijn geboorteland. Doel was onder meer te bekijken wat er nog was, van toen. En enerzijds bleek dit schrikbarend weinig te zijn. Geen Indonesiër leek zich voor het koloniale verleden te interesseren. Maar die onverschilligheid maakte anderzijds weer dat er nog van alles wel was. Maar dan meestal verlaten, en als oud vuil afgedankt.
De enige opmerking van Kousbroek die me wat dit betreft zal bijblijven, is dat het voor hem soms voelde om in een Pompeï rond te lopen. Alleen had hij dat ook al gedaan toen alles nog heel was, en werkte.
Dit boek bevat vele foto’s en illustraties, meestal om de situatie toen te vergelijken met die in 1979. Daarbij ging Kousbroek’s belangstelling vooral uit naar de instellingen waar hij verbleven had. Of dit nu de verschrikkelijke kostschool was waar hij heen moest, of de Jappenkampen daarna, die in vergelijking daarmee bijna meevielen.
Maar, hier schreef hij elders ook al over.
RSS feeds