Ondersteboven ~ Eduardo Galeano

► door: A.IJ. van den Berg

Somberder boek zal ik dit jaar lezen. Ondersteboven is de bijna klinische opsomming van wat er allemaal mis gaat in de wereld. En dat is nogal wat.

Galeano leert me onder meer dat er nog nooit zo veel armen in de wereld zijn geweest als op dit moment; en dat is niet alleen omdat er nog nooit zo veel mensen waren als nu.

Arbeid is niets meer waard. Ergens, een halve wereld verderop, kan iemand altijd nog weer goedkoper orders vervullen. En elk die niets anders kan dan zijn beide handen verhuren, hoeft nergens meer op te rekenen.

Nog somberder is deze wereld voor nogal wat meisjes, wie meestal weinig anders rest om hun hele lijf maar in de aanbieding te gooien. Voor zolang daar nog vraag naar is.

Een andere keerzijde van dit proces, dat in de orakeltaal van economen mondialisering heet, is dat de armste landen ook nog eens alle afvalproblemen van de rijke krijgen toegeschoven. Pesticiden en geneesmiddelen die daar verboden zijn, mogen hun schade elders alsnog blijven toebrengen. Dat heet markteconomie, in de orakeltaal van economen.

Dit hele boek gaat natuurlijk over solidariteit, zonder dat Galeano dat begrip ook maar éen keer noemt. Hij laat enkel zien wat er gebeurt als iedereen besluit te willen profiteren van andermans domheid; wanneer kapitalisme als een religie beleden wordt, en de economen orakelen dat voor dit kapitalisme eeuwige groei noodzakelijk is.

Ten koste van.

Maar goed, juist omdat dit nonfictie-boek zo realistisch is, maakt het dat ook deprimerend. Al doet Galeano nog zo zo’n best met vignetjes de waanzin in alles nog eens extra te illustreren. Anderzijds, zonder de korte terzijdes in de inzetjes zou ik het niet hebben uitgelezen, en hooguit als naslagwerk in de kast hebben gezet.

Eduardo Galeano, Ondersteboven
De school van de omgekeerde wereld
311 pagina’s
Uitgeverij EPO © 2004
Vertaling van Pata arriba. La escuela del mundo al revés © 1998


[x]