Children of the Days ~ Eduardo Galeano

► door: A.IJ. van den Berg

Bij elk nieuw boek van Eduardo Galeano allereerst de opluchting: hij leeft nog! En tijdens het lezen dan opnieuw de verbazing: hij kan het nog!

Ook Children of the Days is een Galeano volgens een inmiddels gekend recept. De schrijver vertelt in het boek een hele reeks tot het uiterste minimum uitgebeende verhalen — in deze uitgave zijn dat er 366, en elk is verbonden met een dag in het jaar. Veel van deze verhalen hebben een politieke lading. Om niet te zeggen dat ze gauw iets ronduit ellendigs beschrijven dat echt zo gebeurde.

Maar het grootste wonder is dat zo’n verzameling dan toch lucht heeft. Dat er iets te lachen blijft, ondanks de vele beschreven problemen. Dat er poëzie is ook, in de woorden.

Om deze mirakels is Galeano al vaker op boeklog bejubeld. Hem lezen vind ik een blijvend genot. Zelfs al is het bijna niet mogelijk om meer dan enkele pagina’s van zijn boeken te lezen op een dag — en kostte het dus weken om Children of the Days uit te krijgen.

Ondanks dat ik dus wel even de tijd had om te bestuderen waarin dit boek anders is dan de directe voorgangers als Voices of Time, of Mirrors lukt me dat toch niet om het verschil goed te benoemen. In de gimmick dat dit boek ook als kalender had kunnen worden uitgegeven zit het niet.

Hoogstens valt op dat de kritiek op de VS ditmaal directer is dan eerder — maar dit kan ook zijn omdat Zuid-Amerika minder dictaturen kent dan ooit, en hij niet zo veel hoeft te zeggen over de situatie daar; anders dan in eerdere boeken.

1 July
     One Terrorist Fewer
     In the year 2008, the government of the United States decided to erase Nelson Mandela’s name from its list of dangerous terrorists.
     The most revered African in the world had featured on that sinister roll for sixty years.

Terloops onthulde Galeano daarbij toch ook de reden voor waarom de VS per se Afghanistan wilde invallen na 9/11. Waar ik eerder nog moest speculeren.

12 June
     The Mystery Explained

     In the year 2010 the war against Afghanistan divulged its raison d’être: the Pentagon revealed that the country hand mineral resources worth more than a trillion dollars.
     The Taliban were not among the resources named.
     Rather gold, copper, iron and above all lithium, an essential ingredient in mobile telephones and laptop computers.

Zelfs Nederland komt meerdere malen voor in het boek. Galeano herdenkt Antoni van Leeuwenhoek en Jan Vermeer op 24 oktober, in een ode aan het zien. En hij heeft zelfs aandacht voor de recente opkomst en ondergang van de pedopartij. Opgericht in 2006 lukte het de Partij voor Naastenliefde, Vrijheid en Diversiteit (PNVD) niet om voldoende handtekeningen te verzamelen om mee te doen aan de parlementsverkiezingen dat jaar en in 2010. Daarop werd de groepering opgeheven.

Galeano noemt dat verhaal dan ‘Saintly Men’. Omdat de meeste verhaaltitels ironisch zijn, zo niet sarcastisch.

Tegelijk zijn het niet deze vaak zo tegen de journalistiek aanhangende verhalen die me het meeste boeien. Ik houd er meer van als Galeano toch weer de geschiedenis verkent, zoals hij deed in de reeks Kroniek van het vuur. Liefst door daar terloops iets over op te merken dat nog niemand eerder zo deed. Of als hij toch het onverwachte weet te zien in het schijnbaar alledaagse.

Als hij me echt verrast kortom.

En weinig schrijvers blijven daarin zo goed als hij.

5 September
     Fight Poverty:
     Kill Somebody Poor
     King Louis XIV France, the Sun King, was born today in 1638.
     The Sun King dedicated his life to glorious wars against his neighbours and the meticulous care of his curled wig, his splendid capes and his high-heeled shoes.
     Under his reign, two successive famines killed more than two million Frenchmen.
     The figure is known thanks to the mechanical calculator invented by Blaise Pascal half a century before. Known too is the cause, thanks to Voltaire, who some time later wrote: ‘Good policy relies on this secret: knowing how to let die of hunger the people who allow the rest of us to live.’