Verzameld werk 5 ~ Karel van het Reve
Het vijfde deel van dit Verzameld werk wordt vooral gevuld door het leerboek Geschiedenis van de Russische literatuur. Daarnaast zijn de bundels Afscheid van Leiden opgenomen, en Freud, Stalin en Dostojevski , en telt deze uitgave honderdtachtig pagina’s met werk dat niet eerder in een boek heeft gestaan.
En hoewel het een aardig streven zou zijn om de hele Karel van het Reve te herlezen, bij de uitgave van de zeven delen Verzameld werk, pas ik hier toch even.
Ik hoor niet tot de blinde bewonderaars van die Geschiedenis van de Russische literatuur, zoals bijvoorbeeld een Rudy Kousbroek. Er zijn nog anderen ook die dit boek tot het beste rekenen dat Karel van het Reve ooit schreef.
Maar evenmin roept Geschiedenis van de Russische literatuur de weerstand op die sommige anderen voelen. Die afkeer heb ik nooit zo goed begrepen. Misschien komt die omdat het boek gewoon als boek vrij goed leesbaar is — wat de standaard voor leerboeken ineens heel anders maakt. Of misschien is het als overzicht niet compleet genoeg.
Mijn exemplaar is al zeker twintig jaar in mijn bezit, en ik geloof best het tenminste éen keer doorgelezen te hebben. En nadien zal ik vast nog weleens de essays over Tsjechov of Toergenjev hebben doorgenomen op iets. Alleen is het als naslagwerk onhandig, en staat er dan weer te veel in dat me nimmer zal interesseren, omdat het ondanks alles toch een overzichtswerk is, met te veel schrijvers die me nooit onder ogen zullen komen, uit een gebrek aan belangstelling voor hen.
De Geschiedenis is me gewoon te veel leerboek, door zijn feitjes, en te weinig afleerboek — terwijl Van het Reve nu juist zo goed was in dat laatste genre.
Het boek toont opvallend genoeg vooral zijn waarde vooral als je een boek van een besproken auteur leest, en dan nog even wilt weten waar op te letten bij hem of haar.
Omdat ik Freud, Stalin en Dostojevski redelijk recent al herlas, bood dit deel van het Verzameld werk dus slechts de bundel Afscheid van Leiden, waarvan een boeklogje binnenkort wel zal volgen, en dat gedeelte niet eerder bijeen gegaard werk.
En aan die losse stukken viel onder meer op dat er ook typoscripten zijn opgenomen, vaak ongedateerd, die eerder nergens gepubliceerd, en ook niet altijd afgerond lijken te zijn.
Opvallend daarin is bijvoorbeeld de tekst ‘Mijn bedrijf bestaat uit lezen en schrijven’, waarin Van het Reve, dus begin jaren tachtig, uitlegt hoe veel slimmer zijn typemachine zou zijn als die ook veranderingen kon aanbrengen in al geschreven teksten. Verder zou hij het enorm handig vinden als hij via een centrale machine allerlei zaken zou kunnen opzoeken.
Nu internet met al zijn toegang tot informatie normaal wordt, en de tekstverwerker dat ook al even is, lijkt die wensdroom van Karel van het Reve ineens uit een oeroud verleden te komen. Maar technologie is soms werkelijk een zegen. Als die technologie stilzwijgend zijn werk doet tenminste.
In dit gedeelte staan verder columns die Van het Reve uitsprak voor de Wereldromroep, die de bundel Luisteraars! nooit gehaald hebben. Het biedt de tekst die hij uitsprak toen hij het klassieke radioprogramma ‘Een goede morgen met’ mocht presenteren. Er staan boekbesprekingen in — die altijd het interessantst zijn als Van het Reve daarin persoonlijke herinneringen kan vlechten. En het biedt, onder zeer veel meer, zijn begeleidende tekst bij Amalrik’s Haalt de Sovjet-unie 1984.
RSS feeds