Siberisch dagboek ~ Karel van het Reve
Een paar bladzijden lang dacht ik dit reisdagboek al eens gelezen te hebben. Terwijl ik tegelijk wist dat dit niet kon. Reden voor het déjà lu bleek dat Arnon Grunberg het begin had opgenomen in diens bloemlezing uit het werk van Karel van het Reve.
Juist door die zo vlot geschreven bladzijden daar heb ik het Siberisch dagboek altijd nog eens willen lezen. Waarmee deze uitgave van het Verzameld werk dus om meer dan éen reden nut heeft gekregen voor mij.
De opzet van dit boek is, zoals met de meeste reisboeken, eenvoudig. Van het Reve wilde tenminste eenmaal in zijn leven met de Trans-Siberische spoorweg mee. Dus gebeurde dat. Al mocht hij niet door naar Wladiwostok, en werd zijn eindhalte Chabarovsk; bij de Chinese grens. Onderweg bracht hij enkele dagen door bij het Bajkalmeer.
Karel van het Reve schreef de reisreportages voor publicatie in De Volkskrant, en dat komt de inhoud volgens mij ten goede. Hij kon niet al te veel bij zijn lezers bekend veronderstellen, en juist door veel details in te vullen, is het boek prettig leesbaar gebleven. Zelfs al bestaat de Sovjet-Unie inmiddels niet meer.
Doordat hij bijvoorbeeld vergeten was voldoende filmpjes mee te nemen, voor zijn fototoestel, bleek hem dat die nergens in Siberië te koop waren. Standaardexcuus daarvoor luidde, vanzelfsprekend, dat de fotozaken normaal stapels aan filmpjes te koop hadden, maar de Sovjet-Russen zulke verwoede fotografen zijn, dat de winkels nooit voldoende voorraad hadden.
Dit gegeven leidde dan weer tot de later zo profetisch gebleken uitspraak dat de Russen ergens in Siberië een grote berg hadden, of een gat, waar alles naar toe ging wat de fabrieken in het land produceerden.
En zo werd dit meer dan een simpel reisverslag. Siberisch dagboek is tegelijk een introductie tot een beklemmend staatssysteem, en gelukkig zo af en toe ook een kennismaking met Russen die daar doorheen wisten te kijken.
RSS feeds