Slechte kritieken gaan nooit verloren, goede ook niet, sinds kort ~ Willem Frederik Hermans
In 1992 leverde het LiteRom-project zijn eerste mijlpaal op. Er werd een CD-ROM uitgebracht met 40.000 boekrecensies die eerder in de Nederlandse dagbladen verschenen waren, tussen 1900 en 1991. Konden alle Nederlandse bibliotheken meteen hun knipselverzamelingen weggooien.
Bij de presentatie daarvan sprak W.F. Hermans enige woorden, die werden opgenomen in dit pamflet. Alleen gingen die woorden niet over de CD-ROM. Hermans had ook geen computer waarop dat schijfje ingelezen kon worden. Bovendien was zelfs zijn titel aan de optimistische kant.
Digitalisering maakt informatie merkwaardig kwetsbaar; helemaal als vervolgens de originelen vernietigd zijn. Vrijwel geen van de CD-ROMs uit de jaren 90 in mijn bezit is nog bruikbaar. Zelfs al zijn de schijfjes nog leesbaar, ze zijn vaak alleen toegankelijk met inmiddels onvindbare passwords, of onbruikbaar op hedendaagse computersystemen. Of erger nog: laden wel in, maar tonen vervolgens hun schatten niet — waarna de inhoud gecomprimeerd blijkt te zijn via een inmiddels achterhaald eigen protocol, zodat er meer data op de CD paste.
Hermans sprak wel over de publicatie van de historisch-kritische uitgave van de Max Havelaar; waarvoor een mevrouw Kets-Vree jaren van haar leven had gegeven. Kets-Vree had namelijk verschillende edities van de Havelaar met elkaar vergeleken — iets dat we tegenwoordig computers laten doen. Maar volgens Hermans had ze dit met onvoldoende inzicht gedaan. Ook al omdat hij enkele jaren daarvoor een fotografische herdruk had laten uitgegeven van de laatste editie die Multatuli nog had gecorrigeerd. En Hermans’ conclusies en commentaren over dat boek waren door mevrouw Kets-Vree grotendeels genegeerd.
Tja.
Heel druk kan ik me niet maken over deze kwestie. Heel humoristisch was de nijdigheid ook niet waarmee W.F. Hermans zijn onvrede kenbaar maakte. Perfect zal het werk van mevrouw Kets-Vree niet zijn geweest; perfect waren evenmin de technieken die haar ten dienste stonden.
RSS feeds
Marc van Oostendorp op 16 maart 2010 @ 11:03:14
Een saillant detail is dat mevrouw Kets-Vree tegenwoordig betrokken is bij de editie van het Verzameld Werk van W.F. Hermans.