Dirkjan 23 ~ Mark Retera

► door: A.IJ. van den Berg

Het Dirkjan-album voor de jaargang 2017 is nogal eens retro, zo viel me op. Grappige situaties die jaren terug al bedacht zijn, gingen de herkansing in met dan een nieuwe, en soms opvallend goede variant.

Met kinderen op kamp gaan, kwam bijvoorbeeld weer eens langs als verhaalidee. In de langste vertelling uit het album maakte Opa Bokma een reis naar zijn Verborgen verleden, zoals Dirkjan ook al eens overkwam. Zelfs de buitenaardse wezens kwamen weer even buurten.

Deze constatering is alleen geen kritiek. Want de makers van de strip hebben in de loop van de afgelopen decennia voldoende krankzinnigheid gemunt om daar niet ook zo af en toe uit te mogen recyclen en er weer iets nieuws van te creëren.

Verder maakte ‘Dirty Bert’ plots zijn rentree in dit album — daar waar Bert voor het laatst zo bruut met een grote revolver zwaaide in Dirkjan 10, uit 2005.

Toch. Hoeveel jonge lezertjes zouden nog direct de link kunnen leggen tussen dit personage en de Dirty Harry-films van Clint Eastwood? Want waarom zou iemand bijvoorbeeld nog naar oude trage meuk gaan kijken, als de nieuwe meuk zo veel flitsender en gewelddadiger is?

Dat Amerikanen overdreven gewelddadig kunnen reageren op iets, is natuurlijk een alom bekend gegeven in de recente geschiedenis. Alleen lijkt Bert me geen Amerikaan.

Een andere vraag die dit boek opriep: is Ben Cramer werkelijk nog altijd de meest bekende levende Ben in Nederland? Dat het telefoonmerk Ben niet werkt in die grap, dat begrijp ik ook nog net wel.

Toch moet het een enorme handicap zijn voor een humorist dat wij als Nederlanders almaar minder cultuur met elkaar gemeen hebben.

Al te nadrukkelijke verwijzingen naar de actualiteit van 2016/2017 zijn er gelukkig niet veel in het album. Zelfs al kan ik niet wachten tot het moment dat een grap waarin Facebook een rol speelt, onbegrijpelijk is geworden.

Maar dat Donald Trump de nieuwe president van de VS kon worden, blijft nog altijd een vrijwel ongeloofwaardig gegeven. En zou het niet mooi zijn als de vroegere Rijdende Rechter echt kon bemiddelen in het conflict tussen deze Trump en Kim Jong-un?

Ook krijgt Van Druten éen van de debuterende politici in het nieuwe parlement als leerling in zijn klas: die oude fat van het Forum voor Democratie; waar ze op zo’n nette manier aan fascisme doen — ze hebben er dan ook voor doorgeleerd.

En Van Druten rekent op de voor hem kenmerkende manier af met deze pupil. Waarmee hij opnieuw laat zien dat een loopbaan van vijfentwintig jaar in het onderwijs helemaal niet slopend hoeft te wezen voor leraren met nog wat eigen initiatief.

Toch waren het vooral de losse grappen, zo tussendoor, die in Dirkjan 23 de meeste indruk nalieten. En of zo veel terugkijken ook tot een vintage album heeft geleid, is me bij eerste kennismaking nog niet duidelijk. Hoogstens viel me weer op dat zo’n album als dit eigenlijk nooit tegenvalt. Wat een mirakel is op zich.

Mark Retera, Dirkjan 23
48 pagina’s
Mandarijn, 2017

[x]opgenomen in het dossier: