Dirkjan 03 ~ Mark Retera

► door: A.IJ. van den Berg

Wie weleens een boek wil lezen, komt er niet altijd onderuit om zo’n uitgave eerst nog aan te schaffen. Bibliotheken hebben lang alles niet. Familie en vrienden al evenmin. En daarom koop ik nogal eens een titel met frisse tegenzin.

Liever geef ik mijn geld uit aan iets dat zich al bewezen heeft, dan aan iets onbekends; aan vage beloftes, die al te vaak gebroken werden.

Een boekenverzamelaar ben ik daarom niet. Zelfs al vertellen de boekenkasten in mijn huis wellicht een ander verhaal. En toch kan ook een zekere drang tot compleetheid me niet worden ontzegd. Als een schrijver indruk maakt, ligt het al gauw in de rede om meer te willen lezen van hem of haar. Ook als het daarbij dan om bijboeken gaat, niet om de hoofdboeken.

Dus enige verzamelaarsdrang is er wel. Wat vast op van alles wijst, psychologisch gezien. In een onzekere wereld, waarin de nieuwsmedia elke dag nieuwe doem prediken staat éen mens alleen vrijwel machteloos tegenover alles. Waar hij nog wel controle over heeft, is dan zoiets simpels als de hele reeks Dirkjan-strips lezen.

Dat is dan ook een dubbele ontsnappingstruc.

Deze reeks bevat bovendien geen delen die met tegenzin werden gekocht.

Aan Dirkjan 3 viel me op dat de strip zijn uiteindelijke ritme aan het krijgen is; zeker in vergelijking met de twee oer-albums ervoor. Al lagen toen, een kleine twintig jaar terug alweer, de accenten wat anders dan nu. Dit deel biedt nog opvallend veel grappen over kabouters, of buitenaardse wezens. Later werd dat anders. Ook mocht Dirkjan nog zelf voor superheld spelen. Later kwamen vele superhelden uit andere strips gezellig even een gastoptreden doen. En toch staan er geen grappen in die nu niet opnieuw in de krant gepubliceerd zouden kunnen worden.

Hoogstens valt op dat Bert nog niet zo vaak in de stroken voorkomt die samen een langer verhaaltje maken, dan in de latere boeken gebeurt. Of dat er nog amper vrouwen voorkomen in de strip.

En toegegeven, ondanks dat het Elfsteden-comité deze week de helm verplicht heeft bij het rijden van de tocht der tochten, zijn er al enige tijd geen actuele grappen meer te maken over het schaatsen op natuurijs. Anders dan in dit album gebeurt. De aarde warmt op. Zelfs de Noordpool moet het ineens met minder ijs doen. Een hele generatie kinderen snapt straks de clichés niet meer waar mee in dit stripboek wordt gespeeld.

Voordeel van een stripalbum als dit is verder dat er een simpele lakmoesproef bestaat om over de inhoud te oordelen. Moest ik daar weleens om lachen, of niet? Ondanks alles in de wereld waar ik niets aan kan doen en dat toch deprimeert? En ja hoor, dat gebeurde.

Mark Retera, Dirkjan 3
48 pagina’s
Big Balloon, 1999

[x]opgenomen in het dossier: