Dirkjan 24 ~ Mark Retera

► door: A.IJ. van den Berg

Tentenmaker De Waard ging begin augustus dit jaar failliet — en prompt werden er in de dagelijkse krantenstrip Dirkjan grapjes gemaakt over de wel heel ouderwetse degelijkheid van de De Waard-producten. Enkele voorbeelden daarvan zijn al opgenomen in dit album, Dirkjan 24. Dat is officieel uitgekomen op 2 oktober.

En dan kan ik me vergissen in de complexiteit van het maken van zo’n jaaroverzicht aan beste stroken, en dan zal het best dat er op de valreep nog een grap of wat kon worden ingeschoven, of verwisseld. Toch, in anderhalve maand even zo’n boek maken, drukken, en distribueren, is vlot.

Meest belegen grappen in dit album gaan waarschijnlijk over het bondscoachschap van Dick Advocaat. Van wie mij niet eens was opgevallen dat hij het Nederlands voetbalelftal weer eens had geleid, tot in de herfst van 2017. Al is een troost dat bijna niemand gemerkt dit gemerkt heeft, omdat dit elftal zo matig presteerde, aldus een grap ook in dit boek.

Advocaat werd in dit album getekend als een ei — of als Humpty Dumpty. En was dat dan misschien een metagrap van de makers?

Vroeger maakten ze nog weleens een heel nummer van zulke literaire of cultuurhistorische verwijzingen. Album 24 bood weinig van dat, al waren er wat losse grappen. Dat ene schilderij van Courbet kwam langs, en variaties op de films Alien en Once upon a time in the west.

De lezer, of plaatjeskijker, wordt verder geacht bekend te zijn met het TV-programma Temptation Island, of dat mannen zich tegenwoordig thuis niet meer uren afzonderen in het koude knutselschuurtje. In plaats daarvan worden luxe ‘mancaves’ ingericht.

Van de matigste reeks grappen, voor mij, staat de beginscène ook op het kaft afgebeeld. Wat doet vermoeden dat de makers de humor die daarmee ontstond juist wel heel geslaagd achten.

Opa Bokma bleek al mensen te hebben kunnen klonen lang voordat de reguliere wetenschap daar aan toe was. Gewoon, uit schilfers huid die hij van zijn bank plukte. Die klonen zijn vervolgens tot leven gewekt in een pop, als waren het rupsen of insectenlarven — vreemd overigens dat het Engels daar wel nog een apart woord voor heeft: chrysalis.

Alleen hebben de gekloonde mensen kleding aan die in deze kunstmatige placenta’s zitten.

Ongetwijfeld is dit gedaan om ze zo meteen te kunnen herkennen. Zo’n dagstrip heeft slechts drie plaatjes. Woekeren is dat met ruimte.

Mijn probleem wordt dan alleen dat grappen wel consequent moeten worden uitgevoerd. Klonen, van huidcellen, da’s best. Maar dat kleding dan tegelijk mee kloont, lijkt me sterk. En als de grap heel anders zit, en al die klonen hun placenta zien als permanente woonruimte is juist dat weer raar.

Professioneel grappenmaker zal ik daarom nooit worden. Mijn wereldbeeld zit nogal strikt in elkaar. En vanzelfsprekend is het vreemd om consequente logica te verlangen in een strip die doorgaans heel prettig ontregelt. Maar toch…

Mooiste aan het uitkomen van een nieuw album in oktober blijft overigens dat ik prompt ook enkele albums ga herlezen die de afgelopen jaren verschenen, om zo de lach te laten voortduren. Dat kan met deze albums. Daar worden ze niet minder van. Net als dat het nu geen enkel probleem was sommige grappen al te kennen van de website dirkjan.nl. Integendeel. Het bombardement met grappen, goed en slecht, fout en melig, kan me soms niet lang genoeg duren.

Mark Retera, Dirkjan 24
46 pagina’s
Mandarijn, 2018

[x]opgenomen in het dossier: