Distant Intimacy ~ Frederic Raphael & Joseph Epstein

Dat ik weleens een snob ben, is hier al eens uitgebreid beschreven — in een boeklogje over Snobbery van Joseph Epstein, toevallig. En toch gedraag ik me zelden uit de hoogte. Waardoor het me des te duidelijker opvalt wanneer al mijn snobismen zich wel duidelijk tonen.

Zo laat lezen me doorgaans hard en arrogant oordelen over een tekst, en niet zelden daarmee ook over de schrijver daarvan. Alleen doe ik daar niet per se verder nog iets mee. Te slechte boeken worden domweg niet uitgelezen, en leveren dus ook geen briesende reacties op hier.

Omgekeerd lijk ik extra te genieten als ik teksten lijk te begrijpen die niet direct voor mij bedoeld zullen zijn. Zoals gebeurde met het boek Distant Intimacy — dat de e-mailcorrespondentie bevat die Frederic Raphael [1931] en Joseph Epstein [1937] twaalf maanden lang voerden, in de periode 2009-2010.

Beide mannen hadden elkaar nooit ontmoet, zelfs nimmer gesproken over de telefoon, en toch herkenden ze iets in elkaar werk dat genoeg aanknopingspunten bood voor een lopend gesprek via de mail. Lag er bovendien al een half voorbeeld: de correspondentie tussen Lévy en Houellebecq was net uitgegeven in het Frans.

En zoals ik opmerkte in het logje over dat laatstgenoemde boek: een correspondentie wordt er nogal wat levendiger van als de briefschrijvers elkaar niet al te goed kennen; als er nog wat uit te leggen is.

Raphael werd weliswaar in Chicago geboren, net als Epstein, alleen verhuisde hij als kind in 1938, tegen de stroom in, naar Engeland. Daardoor groeide hij op in een ander land, met heel andere zeden; zoals een duidelijk klassensysteem, en een nog altijd onderhuids voortwoekerend antisemitisme waar hij zeer op gebeten is.

Dus dan gaat hij bijvoorbeeld aan Joseph Epstein uitleggen wie Jeremy Paxman is, of waar het TV-programma University Challenge over gaat.

Ligt er ook het gegeven nog dat Raphael niet enkel romans schreef, nee zelfs veel bekender werd als scenarist voor films — al zeiden zijn Hollywood-anekdotes me nu net het minst.

Merkwaardig genoeg is het alleen veel makkelijker om aan te tekenen wat er zoal niet deugt Distant Intimacy dan wat deze correspondentie eigenlijk toch tot zo’n totaalbevredigend boek maakte.

Zo heeft Epstein er een handje van om telkens achteloos te melden hoeveel duizenden dollars hij nu weer kreeg voor het schrijven van een stuk. En Raphael schrijft nogal gemaniëreerd.1

Maar een lezer kan dus domweg even denken een meer dan normale band te hebben met een schrijver — of in dit twee geval dus twee schrijvers. Gewoon doordat we alle drie genoeg gelezen hebben om met kennis te kunnen oordelen.

En die twee mannen op leeftijd, allebei Joods, allebei allereerst Engelstalig, dachten te vaak precies zo over schrijvers of boeken als ik ook al deed — op de momenten dat het mogelijk was mijn mening naast de hunne te leggen. Dus snobde ik fijn mee met dit stelletje snobs. Wat het vervolgens nogal boeiend maakte om te lezen wat ze te zeggen hadden over alles mij nog onbekend; ook als er daarbij geen eenduidig antwoord mogelijk was.

Want waarom lijkt er geen poëzie geschreven te zijn na 1950 die iets raakt? En waarom zijn 20-eeuwse romans op de keper beschouwd zo mager aan belang?

Zagen ze het bovendien als een plicht om elkaar te vermaken, wat alles al scheelt voor een beetje boek.

Stories should not, I have found, be read by actors, since they always intrude syncopated rhythms into their reading and too-heavy emphasis into the dialogue. [..]

Frederic Raphael

I call publications such as Outliers skipping-rope books: they’re meant to give you a little gentle mental exercise, or the illusion of having had a mental work-out, but rise no kind of sweat. You skip all right, because every other word is quite sufficient.

Frederic Raphael

I don’t go to the theatre much, for the reason that I think most contemporary playwrights are a lot more stupid about the world than I; and this being so why would I pay to learn precisely how stupid they are?

Joseph Epstein

Poetry in our day is in the same condition as verse drama at the beginning of the last century: an archaic practice, a dead genre, a done deal. We still have people playing the role of major poets, but only because the world seems to require a few people to play the role.

Joseph Epstein

I posit the notion that, while science and technology work on the basis of progress, art doesn’t, yet it is just possible that art, literary division, is digressing. None of this will be good news to the writers of fiction, and shouldn’t please those brave but diminishing troops who continue to read lots of contemporary fiction. We all want, somehow, to be think we are living in the best of times, or so I suspect.

Joseph Epstein.

My general line is that our great contemporary novelists have abandoned the great themes in favour of declaring “Look at me! I’ve just had a fucking epiphany.” I don’t drag out the stale intellectual bagel about the novel being dead, but I do suggest that somewhere down the road a serious wrong turn was made. I ignore entirely the question of whether anyone genuine cares about all this.

Frederic Raphael

(V.S. Naipaul, in his novel Guerrillas, says of a woman character he loathes. “she had a great many of opinions but taken together they did not add up to a point of view,” a formulation that struck me as most useful in our opinion-laden time.)

Joseph Epstein

The only way to judge one’s success as a writer, I would say to these kids during my teaching days, is if one is able to claim that one has honored the complexity of one’s subject.

Joseph Epstein

Frederic Raphael & Joseph Epstein, Distant Intimacy
A Friendship in the Age of the Internet
335 pagina’s
Yale University Press, 2013

1. beide vormelementen zijn ooit ook dodelijk effectief geparodieerd in The Guardian’s ‘Digested Read’. De mails waren in het echt alleen tussen de 1.500 en 2.000 woorden lang. [↩]

[x]