Chocolate and Cuckoo Clocks ~ Alan Coren

► door: A.IJ. van den Berg

Tegenwoordig luister ik meer naar podcasts dan naar de radio. Slechts BBC Radio 4 zendt nog weleens programma’s uit die ik wil horen, en dan niet downloaden kan. Daaronder zijn een aantal humoristische panelshows.

En hoewel telkens dezelfde mensen in die programma’s optreden, zijn er veel onder hen die ik alleen ken van hun stem. Dat die stemmen nog een leven buiten dat programma hebben, is daarmee vreemd.

Alan Coren [1938 – 2007] was éen zo’n stem waarvan ik niets wist. Hem kende ik slechts van The News Quiz.

En dan blijkt hij nog altijd geroemd te worden als een geniaal humorist. Zelfs al heeft zijn succesvolste boek, The Collected Bulletins of Idi Amin, het probleem dat dit later onleesbaar werd, toen Amin geen leuke idioot bleek te zijn, maar een bijzonder wreed dictator.

Was er een dikke bloemlezing met Coren’s beste stukken. Waarin vele beroemde collega’s, zoals Clive James, Stephen Fry, en A.A. Gill, hem de hommage brengen om dat werk per decennium te introduceren.

Bleek alleen bij het lezen een probleem dat Coren zo geniaal was, dat er nauwelijks constanten in zijn werk waren te vinden. Steeds moest ik hem opnieuw leren lezen in dit boek. Soms bood het me enkele krantencolumns achter elkaar in een register dat ik waarderen kon, alleen volgde daarna steeds iets radicaal anders.

Daardoor is me nu zelfs onmogelijk aan te wijzen in welk tijdperk Coren de beste stukken schreef. Hoogstens is samenvattend te schrijven dat hij vaak een idee nam dat nog net aan de werkelijkheid raakte, en dit vervolgens tot in alle bizariteit uitwerkte.

Mijn favoriet in dit genre is de column ‘Southern Discomfort’. Waarin hij ontdekte dat er een grote markt was voor boeken die een klassiek boek opnieuw vertelden vanuit het perspectief van een ander personage. Ineens was Coren’s writer’s block weg. Prompt begint hij de mogelijkheden te wegen van welke boeken ook zo te herschrijven zijn.

Maar eigenlijk is de samenvatting van deze grap, en dus het idee, leuker dan de uitwerking ooit werd. Zoals ik dit nogal vaak moest constateren.

Als vindplaats voor ideeën is dit daarom een boek waar elke professionele columnist baat bij kan hebben.

Alleen weet ik dus even weinig van Alan Coren’s kwaliteiten als vooraf aan het lezen van dit boek. Behalve dan dat waarschijnlijk de moeite niet loont tijd in de exploratie van dat oeuvre te investeren.

Alan Coren, Chocolate and Cuckoo Clocks
The Essential Alan Coren

Edited and introduced by
Giles Coren and Victoria Coren
434 pagina’s
Canongate, 2008

[x]opgenomen in het dossier: