Even Money ~ Dick Francis

► door: A.IJ. van den Berg

Heel dat wereldje van de paardenrennen rust nogal zwaar op het geld dat besteed wordt aan weddenschappen. Een gokje wagen op de uitkomst maakt een race nogal wat spannender. En als de races niet spannend zouden zijn, kwam er geen publiek op af.

Daarmee is het opvallend dat Dick Francis in al die dozijnen aan thrillers bij mijn weten slechts éen keer eerder een plot had dat rechtstreeks om gokken draaide. Want al die boeken spelen zich af in de wereld van de paardenrennen. Al is het fokken van nieuwe renpaarden vanzelfsprekend ook een soort van loterij.

Even Money heeft een bookmaker als hoofdpersoon. Een kleine zelfstandige, die te kampen heeft met grote en agressief opererende concurrenten.

Toch is het verhaal over zijn zaak slechts een zijlijn in het boek.

Zelfs de handicaps waarmee de schrijver zijn hoofdpersoon heeft opgezadeld, zoals te doen gebruikelijk, spelen geen bepalende rol in het verhaal. Zo zit zijn vrouw zit in een psychiatrische inrichting, om een bipolaire stoornis.

Er was weleens eerder een hoofdpersoon met een zieke vrouw, alleen ging die wel langzaam dood.

Even Money las wat raar, voor een Dick Francis, omdat geen van de schurken ooit echt in het verhaal voorkomt. Natuurlijk, de snoodaards voerden ook ditmaal wel degelijk hun misdaden uit. Een boek als dit blijft een thriller. Alleen komen ze niet in enig andere hoedanigheid voor het in verhaal dan als misdadigers, bezig om een misdaad te plegen. Dat maakt die personages nogal voorspelbaar en daarmee bordkartonnerig.

Sterker nog, het echte vergrijp in het verhaal, waardoor al die onverlaten in actie komen, vindt zelfs helemaal plaats buiten het bestek van het boek. Er vindt weer eens fraude plaats met de identiteit van paarden; alleen is dat allemaal al gebeurd.

Bestaat er alleen iemand die weet had van deze fraude, en de daarbij gebruikte methoden. Iemand die daarmee te veel wist.

De man met deze gevaarlijke kennis duikt op een zomerdag ineens op in het leven van de hoofdpersoon. En hij claimt daarbij diens vader te zijn. Terwijl de hoofdpersoon toch zeker weet dat zijn vader dood is gegaan bij een verkeersongeluk toen hij nog een kleuter was. Tegelijk met zijn moeder.

Maar voor deze twee werkelijk kennis kunnen maken met elkaar, wordt onze bookmaker overvallen. Om zijn dagopbrengst vreest deze. Alleen was het de misdadiger eigenlijk om diens vader te doen. Die wordt neergestoken. En sterft. De hoofdpersoon daarmee met tal van grote vragen opzadelend. Een ongewenste erfenis waar nog een heel boek voor nodig is om die te begrijpen.

Iets te duidelijk was aan Even Money te lezen dat ook dit boek vooral door zoon Felix Francis zal zijn geschreven. De tempi waren vaak net niet goed. Zo had de tekst op tal van punten een stuk strakker gemogen, zeker in de eerste hoofdstukken. Ook gebeurt er soms tijdenlang niets aan verhaal in het boek, terwijl al die dagen wel beschreven worden. De snoodaards wachten dan netjes in anonimiteit af tot de hoofdpersoon net weer iets meer achtergrondkennis heeft opgedaan om te begrijpen wat er kan spelen.

Snap ik bovendien principieel niet waarom een witte-boorden-misdaad als fraude samen zou moeten gaan met moorddadig geweld.

En toch. En toch. Vervelend was ook dit boek zeker niet, ondanks de zichtbare gebreken. Dat de roman een ongebruikelijk lang coda heeft, was zelfs een heel aardig toetje. Het recept dat Dick Francis ooit vond om spannende boeken te schrijven, levert ook in de handen van een mindere chef nog altijd wel iets pruimbaars op.

Dick Francis & Felix Francis, Even Money
448 pagina’s
G.P. Putnam’s Sons, 2010

[x]opgenomen in het dossier: