Same Door ~ John Updike

► door: A.IJ. van den Berg

De eerste verhalenbundel van John Updike [1932 – 2009] viel voor mij altijd wat weg tegen de tweede. Beter dan Pigeon Feathers, and Other Stories kon niet bestaan. Dus hoefde ik ook niet heel goed te kijken naar een vergelijkbare verzameling.

Die vroegere onverschilligheid leidde er toe dat The Same Door nu met terugwerkende kracht een meesterstuk van verhaalkunst leek.

Toegegeven, in deze bundel stonden wel al de verhalen die voor Nabokov een directe aanleiding waren om Updike’s schrijfstijl te roemen. Dat het vroege werk goed was, is geen nieuws. Hoogstens moet nog maar eens gememoreerd worden dat John Updike dus op zijn eenentwintigste tweeëntwintigste al meesterwerkjes schreef.

Die leeftijd betekende wel dat de verhalen in deze verzameling die van een jonge man zijn. Ze gaan nog over gebeurtenissen tijdens de laatste schooljaren, over pril huwelijksgeluk, en over baby’s. Er moet nog aan een carrière worden begonnen, en dat maakt dan weer dat er nog zo veel vragen zijn.

Eén van mijn lievelingsverhalen van Updike stond altijd al in The Same Door. Het boek besluit met ‘The Happiest I’ve Been’, en dat leest als de afsluiting van een jeugd — waarbij de melancholie over wat achtergelaten wordt in prettig evenwicht is met het besef dat het goede uit de jaren daarvoor nog wel even blijven zal.

In het verhaal gaat ‘John’ vlak na de kerstdagen thuis terug naar de universiteit, waar hij dan al enige tijd studeert. Hij rijdt daartoe mee met een oude vriend, en samen bezoeken ze eerst nog een vooruitgeschoven nieuwjaarspartijtje, waar ze iedereen kennen, omdat elk altijd bij elkaar op school heeft gezeten. De avond eindigt als ze een paar meisjes naar huis hebben gebracht, en John achter het stuur plaatsneemt om naar Chicago te rijden.

Op zich zijn dat allemaal gebeurtenissen van niets. Maar prachtig is hoe Updike speelt met de emoties van zijn hoofdpersoon. Diens besef toch wel in dat dorp te horen, maar er tegelijk ook al uit vertrokken te zijn.

En daar komt Updike’s taal dan nog eens bij…