Due Considerations ~ John Updike

► door: A.IJ. van den Berg

Eens in de acht à tien jaar ~~brengt~~ bracht John Updike een bundel uit, met alles wat hij in die tijd geschreven ~~heeft~~ had aan essays, boekbesprekingen, voorwoorden, inleidingen, en in memoriams. Dit zijn altijd bakstenen van boeken. Met 705 pagina’s, waarvan 671 bladzijden tekst, is Due Considerations het dunnetje in de reeks.

Ik ben altijd erg gelukkig met dit soort uitgaven. Vijf heb ik er nu van. En geen is, zoals bij een normaal boek, in sequentie van kaft tot kaft gelezen. Er heeft zich inmiddels een ander leespatroon gevormd.

Ik lees altijd wel meteen de persoonlijke essays van Updike, die ook nu weer ruim vertegenwoordigd zijn. En ook de gelegenheidsstukken gaan meestal wel mee. Alleen bestaan deze bundels voor het grootste gedeelte uit boekbesprekingen. En die gedeelten beschouw ik meer als naslagwerk dan iets anders. Om later nog eens te bekijken. Bij gelegenheid. Ik zal bij een eerste lezing zeker de recensies meenemen die Updike schreef over wat ik al gelezen heb. Hij is voor mij namelijk geen criticus die me helpen kan nieuwe schrijvers te ontdekken. Zijn eindoordelen zeggen me niet zo veel – Updike is meestal misschien wel wat te mild, en hij heeft voor andere zaken belangstelling dan ik. Het zijn daarom de vooral zijdelingse opmerkingen, de terloopse observaties, die de besprekingen tot aangename lectuur maken. Maar alleen als ik het boek al gelezen heb, en weet waar hij het over heeft.

Toch verraste Updike me bijvoorbeeld in zijn oordeel over The Body, van Hanif Kureishi, omdat hij dit boek precies dezelfde fout verweet als ik hier ook had gedaan.

Naast Amerikanen en Britten ~~bespreekt~~ besprak Updike ook opvallend veel buitenlanders. Al zijn dat meestal wel de heel groten. Zoals Pamuk, in dit geval. Márquez. Saramago. Gekende Nobellaureaten dus. Geen Nederlanders of Belgen ditmaal. Wel dan weer een Kenyaan waar ik nooit van gehoord had. Ngűgĩ wa Thiong’o.

Goed, dan bieden boeken als deze me niet de grote beleving die Updike’s vroege verhalen me nog altijd wel geven. En dan zit er veel maakwerk bij. Maar in elk stuk staat altijd wel iets zo fraai geformuleerd dat het zonde was om zo’n regel gemist te hebben, anders.