Rabbit Remembered ~ John Updike

[Dit boeklogje is ook onderdeel van een serietje, dat hier begint]

Was er nog een vijfde Rabbit-roman. De kortste van allemaal. Een novelle. Die stiekem weggestoken werd in een bundel met korte verhalen bovendien. Amerikaanse uitgevers doen nu eenmaal niet aan novellen. Met als extra bijzonderheid dat Harry ‘Rabbit’ Angstrom op het moment dat het verhaal speelt al jaren dood is.

Rabbit Remembered werd onder meer geschreven om wat losse eindjes af te hechten die de romans hadden overgelaten. Maar mijn indruk is ook dat Updike vond dat hij altijd wel lekker had geschreven over Rabbit en diens wereldje. Aan dit boek is bovenal af te lezen dat de maker er plezier aan heeft beleefd.

Het zal vast schelen ook om al een hele cast aan personages te hebben klaar staan. Maak die mensen allemaal een paar jaar ouder. Laat ze puur menselijke fouten maken, en de roman is er al half.

Zo begint deze roman met de zin:

Janice Harrison goes to the front door when the old bell scrapes the silence.

De lezer van de Rabbit-tetralogie weet hierdoor meteen al: i] Janice leeft nog. ii] Ze is hertrouwd, met iemand waaraan Rabbit Angstrom een afgrijselijke hekel had — al had hij wel een affaire met diens vrouw. iii] Ze woont waarschijnlijk nog steeds in haar enorme ouderlijk huis.

Janice is overigens het minst interessante ofwel het meest onbegrijpelijke personage uit de Rabbit-boeken. In de eerste twee romans komt ze al nauwelijks voor, hoewel ze de echtgenote van de hoofdpersoon is. En mede daardoor lijkt het of Updike haar nooit helder voor ogen heeft gehad. Pas in het vierde deel laat hij haar zelf dingen doen — ze volgt dan ineens een opleiding tot makelaar.

De voornaamste intrige uit Rabbit Remembered stamt overigens nog uit Rabbit, Run van veertig jaar eerder. In dat eerste boek heeft Harry Angstrom enige maanden in zonde samen geleefd met Ruth, en haar waarschijnlijk zwanger gemaakt. Of dit zo is, en of er een kind van kwam, zal hem in de overige boeken telkens blijven plagen. Al biedt Rabbit at Rest dan ineens wel zekerheid.

Maar ook Ruth is inmiddels dood. En de vrouw die bij Janice aanbelt, komt vertellen dat Rabbit Angstrom ooit werkelijk een onecht kind verwekt heeft bij Ruth. Plus dat zij dat bastaardje is.

De opkomst van deze halfzuster dient dan weer om het leven van Rabbit’s zoon Nelson in perspectief te zetten — want van hem weten we niet beter dan dat hij net van de cocaïne af is, en overal een puinhoop van gemaakt heeft. Daarbij gebruikte Updike handig het gegeven dat mensen die elkaar niet kennen elkaar nog heel wat te vertellen hebben.

Aan Rabbit Remembered valt verder op dat de auteur het voor éen keer goed met zijn personages voor heeft. Updike gebruikte zijn macht als alwetende verteller nu eens niet om onmogelijke problemen te verzinnen. De meeste van de moeilijkheden in het boek lagen er trouwens nog, uit de vorige boeken.

Rabbit Remembered is daarmee zelfs op te vatten als een ‘happy ending’ voor de hele reeks. Het slot aan vier decennia aan verwikkelingen. Een afronding van een auteur die vond dat er nog wat recht te zetten was over een hele serie aan personages.

Mede daarom denk ik dat het boek eigenlijk slechts te verteren is als het in serie wordt gelezen met de vier voorafgaande delen. Dat maakt het boek roezig en daardoor is het goed. Afzonderlijk gelezen vond ik deze roman ook wat wee, bij de eerste pogingen.