Olinger Stories ~ John Updike

► door: A.IJ. van den Berg

Lang frustreerde het me dat John Updike een verhalenbundel had uitgebracht die nooit meer ergens in de handel te krijgen was. Zijn Olinger Stories. Een verzameling speciaal genoeg om te worden uitgegeven, maar blijkbaar te weinig bijzonder om in druk te houden.

Wat ik al die jaren niet wist, is dat dit boek enkel een bloemlezing biedt uit bekende vroege bundels van Updike. Van de elf verhalen stammen er drie uit The Same Door, en zeven uit Pigeon Feathers and Other Stories. Het elfde verhaal werd nadien nog eens opgenomen in Museums and Women and Other Stories. Eenmaal me dat duidelijk was, werd de jacht gestaakt om Olinger Stories in bezit te krijgen. Want al deze bundels had ik al.

En, zoals dat dan gaat, enige tijd later kwam er toch ineens, vijftig jaar nadien, een herdruk uit van de bloemlezing, in een fraai gebonden bandje zelfs.

Dus las ik nu een boek waarvan de inhoud me al volledig bekend was, enkel omdat de verhalen in een geheel nieuwe volgorde stonden. Dat zet materiaal weleens in een nieuw licht.

Updike heeft in Olinger Stories de meest autobiografische verhalen verzameld uit zijn vroege jaren als schrijver — al heet de hoofdpersoon in een verhaal meestal geen John. De verzameling was hem dierbaar omdat hij er nauwelijks vermomd zijn eigen jeugd in verwerkt had. Voor de verandering verplaatst naar het denkbeeldige stadje Olinger, Pennsylvania.

Het boek begint met een verhaal over een jongen van tien, die naar de kermis gaat, om daar meteen al zijn geld kwijt te raken. En in elk verhaal daarop is deze jongen iets ouder geworden.

‘The Happiest I’ve Been’, op boeklog al eens mijn favoriet genoemd van Updike — ook Nabokov prees het trouwens — is het zevende verhaal in de bundel, en een scharnierpunt in het boek. De jongen is dan al een half jaar de stad uit, om elders te studeren, en hij komt alleen even over om kerst te vieren thuis. Op de laatste avond daar gaat hij met een vriend naar een vervroegd nieuwjaarspartijtje, om er een feest mee te maken met precies dezelfde mensen als hij zijn hele leven daarvoor ook al had meegemaakt.

Dat verhaal bevat precies de juiste verhouding tussen afstandelijkheid en betrokken melancholie waar ik zeer gevoelig voor ben.

Dus zijn de laatste vier verhalen die van een man met bezigheden elders die even terugkeert naar de geboortegrond. Wat om meer redenen een stijlbreukje opleverde in het boek; omdat de volwassen ‘John’ een stuk hitsiger en overspeliger is dan zijn vroege versie.

Olinger Stories overziend, viel me nog het meest op dat deze autobiografische verhalen niet direct de meest luidruchtige zijn uit het oeuvre van Updike. Dat ik een paar er van daarom eerder weleens te achteloos kan hebben gelezen.

Alleen zijn er geen nieuwe favorieten bijgekomen. De verhalen die ik altijd al goed vond, bewezen zich opnieuw; wat toch altijd weer een opluchting is.

En ook, een roman over de jeugd van een jongen werd deze bloemlezing nooit in totaal — daar waar de bundel The Maple Stories, dat op vergelijkbare wijze is samengesteld uit losse verhalen die in de loop van vele jaren verschenen, voor mij de beste roman werd die Updike ooit uitbracht. Daarvoor heeft het mozaïek dat in Olinger Stories werd uitgelegd toch veel te grote gaten tussen de delen.

John Updike, Olinger Stories
A Selection

224 pagina’s
Everyman’s Pocket Classics 2014, oorspronkelijk 1964

[x]