Silk Parachute ~ John McPhee
McPhee vond het lang wel volstaan om enkel zijn boeken voor hem te laten spreken. Interviews met de auteur zijn schaars. Publieke optredens zeldzaam. Dus valt het nogal op dat in zijn meest recente bundel Silk Parachute ineens inkijkjes in zijn persoonlijk leven staan.
Ik schrok daar wat van.
Als zelfs McPhee op een meta-manier over zijn eigen werk gaat schrijven, kan het einde van diens carrière weleens ras naderen.
Nu goed, hij is ook al tachtig.
McPhee kan bij mij op een haast kritiekloze bewondering rekenen. Toch vraag ik me bij een aantal stukken af wat dit boek lezers zou zeggen die verder geen werk van hem kennen.
De twee belangrijkste meta-stukken in dit boek riepen bij mij al gemengde gevoelens op. Als McPhee beschrijft wat hij allemaal voor rare zaken gegeten heeft, in ‘My Life List’, wordt daarbij ruim geciteerd uit oudere stukken. En ik merkte die citaten steeds over te willen slaan bij het lezen. Alsof het geen pas gaf die woorden daar te zien, buiten hun normale context.
‘Checkpoints’ is dan weer een opvallend essay over ‘fact checking’; dat ambacht waar ze in de Nederlandse media nog nooit van gehoord hebben. McPhee bekende hierbij weleens een statistiek te verzinnen, vanuit de zekerheid dat de New Yorker toch wel moeite zal doen het juiste getal te vinden.
Dit essay verplicht me overigens wel om eens na te denken of ik alleen al anders schrijf dan McPhee vanwege het ontbreken van achtervangers, die nog eens kijken of het wel klopt wat ik beweer.
Tegelijk kan ik McPhee zeer bewonderen op de details die hij biedt in zijn teksten, maar gaat het daarbij altijd om de aard van het gegeven detail, op dat moment, en die plaats in de tekst. Of dat gegeven klopt, is al veel minder interessant.
Meest onverwachte essay uit deze bundel is ‘Spin right and shoot left’, over de onbekende teamsport lacrosse.
Meest bevreemdende stuk ‘Under the Cloth’, dat over de fotografie van zijn dochter Laura McPhee gaat — zij gebruikt een oude platencamera met gigantische negatieven — omdat er altijd iets ontbreekt aan een tekst die zo zeer over afbeeldingen gaat maar het dan zonder illustraties moet doen.
Zelfs de foto op het omslag is niet van haar.
Die afbeelding verwijst dan weer naar de krijtlaag onder ons deel van Europa, die doorloopt tot ver voorbij Maastricht. Waarbij John McPhee onder meer in de mergelgrotten van de Sint Pietersberg is gaan kijken hoe de wereld er bij lag.
Waarmee hij overigens weer eens illustreerde dat geologie wel degelijk boeiend te maken is, met de juiste details. Eén millimeter per eeuw groeide die kalklaag, naar schatting. Zie de witte kliffen bij Dover, en kijk naar iets dat miljoenen jaren koste om er zo hoog te kunnen uitzien.
RSS feeds