About This Life ~ Barry Lopez

► door: A.IJ. van den Berg

Een lezer gaat een nog onbekende schrijver toch vergelijken met auteurs waarvan het werk al bekend is. En de reportages van Barry Lopez dwingen me door hun inhoud om zijn kwaliteiten af te zetten tegen die van John McPhee.

Soms lijkt hun werk ook echt op elkaar. In About This Life staat bijvoorbeeld een essay van ruim dertig pagina’s over een man die een grote houtoven bouwde in een bos, om zo keramiek te kunnen bakken op Japanse wijze. Dat lijkt dan een onderwerp van niets, terwijl de uitwerking, en het oog voor detail, zo’n stuk vrijwel onvergetelijk maken.

Een principieel verschil tussen McPhee en Lopez is wel dat de laatste ook als personage functioneert in zijn reportages; en niet zelden daarin het belangrijkste personage is.

About This Life bevat zelfs een deel met autobiografische stukken.

McPhee leer je ook niet kennen uit zijn werk, Lopez tot op zekere hoogte wel.

En tegelijk gaat het mij bij schrijvers maar om éen ding. Blijven ze verrassen, door inhoud of stijl? Loont het de moeite meer van hun werk te gaan lezen?

Bij Barry Lopez is het antwoord op die vraag een voorlopig ja. Al ben ik benieuwd of aan zijn grote nadruk voor de natuur, die uit al zijn stukken opklinkt, niet ook uit een soort magisch denken ontspruit.

Hoogtepunt in About This Life was een reportage die voortkwam uit een heel simpel idee. Lopez reisde gewoon enkele dagen met vrachtvliegtuigen mee, om eens te kijken wat die zoal vervoeren, en hoeveel haast daarbij kijken komt. En in zo’n stuk doet hij toch wat te weinig schrijvers presteren; de tekenende details geven die verduidelijken hoe krankzinnig onze samenleving in elkaar zit. Omdat het bij schrijven niet alleen om taal gaat, maar allereerst om waarnemen, en vervolgens dan zien.