Onherstelbaar verbeterd ~ Gerrit Komrij
Waarom leest iemand poëzie? Dat is een vraag die ieder maar voor zich moet beantwoorden; ik weet op zijn best nog net wat ik in poëzie hoop aan te treffen, en daar zo zelden in vind. Mij gaat het in gedichten om de samenballing van taal in een paar woorden. Ik zoek naar kracht.
Vandaar dat ik meen dat iedereen in zijn jeugd een groot tal gedichten uit zijn hoofd zou moeten leren. Zelfs al komt het begrip voor de tekst misschien pas met de jaren, ondertussen is er wel iets geleerd over woorden, en klank, en ritme.
Maar, onze cultuur is er niet naar om anderen op te dringen iets uit hun hoofd te leren. Al generaties voor Google bestond, was uitgangspunt in het onderwijs dat het antwoord op de meeste vragen toch wel op te zoeken was.
En mede daardoor is dit prachtige boekje van Komrij te dun.
Om gedichten te kunnen parodiëren, is het wel nodig dat iedereen het origineel kent. En dit schort er nogal aan hier. Lullige leuzen uit de reclame volop die elk onthouden heeft. Rijmelarij genoeg in het collectieve geheugen, van al de zangers die met permanent gepijnigde blik hun clichés uitpersen. Poëzie is daar alleen nauwelijks bij.
Komrij schreef de parodieën op het schaarse tal overbekende gedichten in de jaren tachtig en negentig. Op mij hebben de variaties meer indruk gemaakt dan de originelen. De oerversies zijn daardoor nooit meer onbevangen te lezen. Alleen valt me ook op dat niet alle onherstelbaar verbeterde gedichten in deze derde en herziene bundel zijn opgenomen. Ik miste een reeks verbeterde beginzinnen, die op mij zo’n grote indruk maakte dat ik ze na eerste lezing voor altijd onthouden heb.
Adriaan Roland Holst schreef in het gedicht ‘Zwerversliefde’:
Laten wij zacht zijn voor elkander, kind
want o, de maatloze verlatenheden,
die over onze moegezworven leden
onder de sterren waaie’ in de oude wind.
Komrij maakte daar van:
Laten wij zacht zijn voor elkander, kind
tot ik de pot met vaseline vind,
En zo zijn er meer geweest. Veel meer. Die dus niet in deze bundel staan, en waar ik graag van weten zou wat wel de vindplaats is.
RSS feeds