Obelix & Co. ~ A. Uderzo & R. Goscinny
Voegt het aan het verhaal toe, om te weten dat de ambitieuze jonge Romein, die ineens alle menhirs opkoopt die het Gallische dorp produceren kan, gebaseerd is op iemand? Uderzo zou deze ‘Adolescentus’ gemodelleerd hebben naar Jacques Chirac — toen de jongste Franse minister-president in eeuwen; die meteen al berucht was om zijn haast onbegrijpelijke stadhuistaal.
Niemand begrijpt het georakel van Adolescentus ook altijd direct in het boek. Waarop deze — als running gag — zijn betoog nog even samenvat in éen zinnetje sterk vereenvoudigde taal. In wat lijkt op kleine-negertjes-Frans.
Ik vind dit meer dan een aardig weetje. Ik ben in elk geval blij iets mee te krijgen van alle dubbele lagen die de strip Asterix ook altijd heeft gehad. Mede omdat zo veel daarvan de vertaling naar het Nederlands al niet overleefde. Heeft de tijd bovendien invloed. Chirac ziet er tegenwoordig heel anders uit dan veertig jaar terug; toen dit album gemaakt werd. En hij niet alleen.
Uderzo maakte vanzelfsprekend ook simpeler visuele grappen, al dan niet daartoe aangezet door zijn scenarist Goscinny. In Obelix & Co komen onder meer Laurel & Hardy voor als Romeinse soldaten; die als order krijgen om een ossenwagen vol menhirs uit te laten. En dat heb ik altijd al geweten, wat de grap nu dus meteen minder maakt.
Heeft de tekenaar zichzelf, Goscinny, en Pierre Tchernia — de verantwoordelijk was voor de films — in dit boek nog geportretteerd als de laatste verlopen Romeinse legionairs die het kamp Babaorum verlaten eenmaal de aflossing er is.
Obelix & Co. heet een satire te zijn op de uitwassen van het ongebreidelde kapitalisme. Mij viel eerder al op dat Goscinny het boek geheel ophing aan een plot dat hij gebruikt had in het album De Romeinse lusthof.
De opstandige Galliërs hebben namelijk niets tegen de Romeinen, als ze flink geld aan hen kunnen verdienen. Alleen moet dan ook meteen alles wijken voor dat geld verdienen. Mede omdat mensen zich heel belangrijk voelen met enorm veel geld.
Maakt daarbij niet uit dat ze al hun uren voortaan bezig zijn met het maken van iets dat geen enkel nut dient. Zoals die menhirs.
Als lezer nu vind ik deze satire aardiger dan ik die bij eerste lezing als kind vond. Vooral het gegeven dat ook Romeinen, Grieken, en Egyptenaren die nutteloze menhirs gaan produceren is leuk. Er kwam nu eenmaal vraag naar. Dus wordt er geconcurreerd.
Heeft dit verhaal nog een catharsis bovendien; want als de vraag naar menhirs eenmaal verdampt, en de Romeinse staat veel te veel geld blijkt te hebben gespendeerd aan iets zonder waarde, devalueert hun sestertie meteen sterk.
Het lijkt de bankencrisis wel.
Is misschien nog te sputteren dat Goscinny’s satire op het kapitalisme wel heel simpel gehouden werd — maar dan stel ik daar tegenover: die grap was voor de oudere lezers bedoeld, in wat op het meest basale niveau nog altijd gewoon allereerst een strip voor kinderen is.
[ is vervolgd ]
A. Uderzo & R. Goscinny, Obelix & Co
48 pagina’s
Oberon zj [1976]
vertaling van: Obélix et Compagnie
Obelix is jarig aan het begin van dit album, terwijl Asterix daarmee dus ook jarig zou moeten zijn, volgens een later album. Wat dan niet zo is. En dat latere boek dus fout maakt.
[ Illustratie uit het besproken boek, click voor groter ]
RSS feeds