Asterix en de Britten ~ A. Uderzo & R. Goscinny
Armorica heette de regio waarin het dorpje ligt dat zo dapper weerstand biedt tegen de vreemde overheersers. En Armorica betekent zoiets als ‘land van de zee’.
Tegenwoordig heet hetzelfde gebied Bretagne. En eerder nog: Klein-Brittannië, vanwege de vele Romaanse Britten die er in de vroege Middeleeuwen naartoe emigreerden, en die daarbij een onderscheid maakten tussen hun streek en het Groot-Brittannië, aan de overkant van het Kanaal.
Dus als Asterix vanuit Bretagne naar de ‘Bretonnen’ gaat, zit daar al meteen een grap in, in het Frans; die door de vertaling verloren gaat.
Bovendien kon Goscinny zo ook verklaren dat Asterix geen enkel probleem had om zijn Britse neef Notax te verstaan — de grammatica die deze gebruikte, was alleen wat anders. Terwijl indertijd, in de jaren zestig, zowel het Frans als het Engels nog de pretentie hadden de enige beschaafde wereldtaal te zijn.
De beste grap uit dit stripalbum blijft dan ook dat alles wat de Britten zeggen simpelweg een letterlijke vertaling uit het Engels is. Voeg daar aan toe dat elk van hen in het boek flegmatiek is, en dus onderkoeld reageert op alles, en geef elk Brits personage rood haar, en het verhaal schrijft zich voor een deel zelf.
Asterix en de Britten blijft een hoogtepunt in de hele reeks, en dan vooral door de consequent doorgevoerde humor. Van de oudere albums is het al helemaal het beste.
Toch zette dit boek me aan tot nadenken, omdat er ook geen verhaal zal zijn dat zo leunt op anachronismen. Alle typische eigenschappen die in het verhaal aan de oer-Britten worden toegeschreven zijn hedendaagse eigenschappen. Van hun vroeg sluitende pubs tot hun rijtjeshuizen. Van hun dubbeldekkerbussen en hun lauwe bier en hun muntsaus tot het overdreven fanatiek supporteren voor sportteams.
Clichés zijn het allemaal, alleen voor de verandering dan eens clichés die bewust zijn ingebracht, om zo onmiddellijk herkenning op te roepen in een verhaal dat speelt in een andere tijd.
Sommige van die ideeën zijn overigens intussen achtergebleven in de tijd.
Een probleem bij de Asterix-strip is alleen dat je nu juist niet moet gaan nadenken over de historische nauwkeurigheid van de verhalen. Want dan stuit je bijvoorbeeld meteen al op het probleem dat indertijd waarschijnlijk de druïden de leiders van de stam waren — anders dan in de strip.
Of dat Asterix een Kelt was, die zich in de rest van Gallië waarschijnlijk niet of nauwelijks verstaanbaar had kunnen maken; anders dan in de verhalen gebeurt.
[ einde van dit zomerserietje, dat hier begint ]
RSS feeds
Thomas op 7 oktober 2014 @ 22:27:49
Zoals ’t dus ook heel grappig is dat de Franse versie “Astérix chez les Bretons” werd opgevolgd door “Astérix et les Normands”. Namen die verwijzen naar twee nabijgelegen landstreken, maar in deze albums in hun oudere betekenis gebruikt worden.