2005: de eerste halfjaarcijfers ~ overwegingen na zes maanden

Een half jaar geleden vatte ik het idee op om nu eens bij te houden wat ik zoal aan boeken las. Lezen ontspant me, ook al omdat een groot deel van mijn lezen uit herlezen bestaat.

Herlezen is ook leuker dan lezen omdat daarbij zo weinig ergernis optreedt. Ik weet namelijk al dat het boek me iets te bieden heeft, en er waarschijnlijk nog wel meer in is te ontdekken ook. Nieuwe boeken leveren veel heftiger emoties op, waarbij de meest voorkomende voor mij helaas nogal vaak weerzin is, verwend kreng als ik d’r ben.

Twee maanden na de start van mijn boeklog mocht de wereld meekijken wat ik over mijn lezen schreef. De ervaringen daarmee zijn over het geheel genomen wonderbaarlijk positief. Het boeklog trekt duidelijk een publiek dat mijn eigenlijke weblog links liet liggen. Het liet soms enorme pieken in de bezoekersaantallen zien, als er ergens een prijsvraag was over een boek, of als ergens schoolklassen scripties moesten schrijven. Bovendien is de interactie met mijn lezers anders, door het ontbreken van de mogelijkheid tot direct commentaar.

Mijn meninkjes over boeken hebben al aardig wat scheldpost opgeleverd. Maar toch ook meer complimenten dan er ooit voor eamelje.net waren weggelegd.

Ik wil dus zeker met mijn boeklog doorgaan. Alleen twijfel ik hoe.

Hoewel het boeklog op zich al een selectie bood van wat ik in handen kreeg – wat te slecht was kreeg geen aandacht – heb ik inmiddels toch te veel recensietjes geschreven waar verder niets achter zat. De plicht om over letterlijk alles te schrijven wat ik lees, is te zwaar. Niet alles is die moeite waard.

Dus is er even een pauze om na te kunnen denken over een nieuwe vorm. Enerzijds moet ik niet alleen aandacht besteden aan boeken die ik goed vind. Anderzijds moet het wat vanzelf blijven gaan, en mag het geen werk worden.

Deze week stond in The Guardian een artikel waarin Harry Mulisch en Cees Nooteboom genoemd werden als onbekende schrijvers waar het Britse publiek zich nu toch echt eens in verdiepen moest.

Ik kan geen van beide lezen.

Mulish acht ik als schrijver een handig vakman, maar veel van diens ideeën zijn zo ridicuul dat het enorm probleem wordt dat de waarde van zijn boeken vooral in de ideeën zit. Nooteboom laat dolgraag zien in een traditie te willen staan, en ik lees liever geen schrijvers die zich zo pontificaal op de geschiedenis van hun métier baseren. Want, ik reageer veel beter op boeken die direct over het leven lijken te gaan.

Dus ontbreekt het me niet aan opvattingen over wat ik vind dat goed schrijven is.

Misschien is daar iets meer mee te doen.

2005: na éen jaar boeklog ~ terugblik op de 1ste jaargang

Heb ik in 2005 werkelijk zo veel boeken gelezen als er besproken zijn op mijn boeklog?

Nee, het waren er meer. Nogal wat meer. Maar dat komt mede door een probleem dat ik over mijzelf heb afgeroepen.

Misschien ware het beter geweest om me te beperken tot de romans die ik las, of juist niet de romans maar alleen de zakelijke teksten. Alleen was het juist zo leuk de ene keer over een dichtbundel te schrijven, en de volgende dag over een stripalbum, of een woordenboek, of de krant van zaterdag.

Daarnaast las ik voor mijn werk tal van rapporten die vaak een ISB-nummer hadden. Technisch beschouwd zijn dat ook boeken. Maar ik las ze meestal niet voor mijn plezier, en daarom telden ze niet mee.

Verder ben ik in heel wat meer boeken begonnen dan ik heb uitgelezen. Nogal veel romans vielen me zo tegen dat ik ze al snel weglegde, om nodeloos lijden te voorkomen. Die boeken zijn ook gewoon niet besproken; als het lezen een straf is, kan het schrijven van het recensietje te makkelijk een wraakactie worden.

Want, terugkijkend op een gedocumenteerd jaar aan lezen, valt me vooral op hoe weinig vreugde ik beleefde aan het lezen van nieuwe romans. Als fictieschrijvers me al eens blij maakten, boeiden, of wisten te verrassen, dan was het door hun kortverhalen. Of omdat ik de romans al kende.

Ik blijk een veel grotere herlezer te zijn dan ik vooraf het bijhouden van het boeklog nog vermoedde. Misschien zelfs wel zo dat ik nu stellen moet dat herlezen het ware lezen is.

En ook beleefde ik in 2005 opvallend veel vreugde aan iets heel triviaals: het inscannen van de boekenvoorkanten, om een toepasselijke illustratie bij mijn persoonlijke besprekinkje te hebben. Vooral de beide scans van Kousbroek’s boeken vond ik geslaagd. Omdat ze behalve een idee van vormgeving en uiterlijk tegelijk ook iets van hun geschiedenis toonden; lieten zien dat ze gelezen zijn.

Boeklog.info gaat daarom voorlopig op dezelfde voet door als de laatste maanden gebruikelijk was. Met een paar boekbesprekingen per week. Waarbij ik zo af en toe best een pas verschenen boek bespreken wil, maar meestal liever niet.

2007: bij het 800ste boeklogje ~ een tussenstand

In een database bijhouden wat ik lees, heeft zo zijn voordelen. Anders had ik veel moeilijker de trends in mijn leesgedrag kunnen zien, of bijvoorbeeld de voorkeur kunnen ontdekken dat ik nogal van bundeltjes houd.

Delen van die database online zetten, is over het algemeen ook een positieve ervaring. Boeklog heeft me niet alleen persoonlijke, maar zelfs zakelijke contacten opgeleverd die er anders nooit geweest zouden zijn.

Er is alleen éen nadeel aan het bestaan van zo’n publiek weblog.

De dwang van het ronde getal.

Vandaag staat het 800ste boeklogje online, volgens de automatische telling tenminste. In werkelijkheid is het nummer 791, want er staan ook vakantiemeldingen op, en er verdween weleens een postje tussen mijn computer en de database, dat dan onverwacht toch bleek mee te tellen.

Nu ben ik evenmin van doel het 800ste boeklogje te vieren, als het 100ste, of de 1000ste. Ik kijk vooral verbaasd naar die productie, als iemand die voor een TV-dieet ineens geconfronteerd wordt met hoge stapels van blokjes bakvet, die dan het gewicht representeren dat niet meer meegetorst hoeft te worden.

Ik wist niet dat ik het in me heb gehad.

Boeklog bijhouden is trouwens geen enkele inspanning, maar mooi dat het soms een verschil kan maken.

2007: bij het 800ste boeklogje ~ wat ik leer

Ruim twee jaar geleden, vrij kort na de start van boeklog, schreef ik hier op wat mijn vooroordelen waren bij het uitkiezen en het lezen van boeken. Dat was een soort plaatsbepaling in de tijd. Boeklog had als een geheim doel om uit te vinden of mijn leesgewoontes al gevormd zijn, of dat er nog rek in zit.

In het begin van boeklog vreesde ik bovendien voor een verschijnsel dat Hans Goedkoop beschreven heeft in Een verhaal dat het leven moet veranderen. Waaraan de Prins van Denemarken me overigens onlangs nog herinnerde door het citaat dat hij van Goedkoop online zette:

Het vervelende […] is dat je door het schrijven van kritieken op den duur de neiging krijgt juist toe te groeien naar die ene eigen smaak. Je bent steeds minder gauw te imponeren, kijkt door trucjes heen, betrapt jezelf op déjà vu’s, ontwikkelt kort en goed je kennis en gevoeligheid en vindt zodoende uit wat literatuur is waar je hart nou werkelijk naar uitgaat. Je belangstelling verdiept zich en versmalt zich daardoor ook, tot op het punt dat je misschien niet meer de juiste man bent voor het werk.

Maar die blikvernauwing kon bij mij niet meer optreden, juist omdat die er al was, zo zie ik nu. Ik had me al lang voor boeklog teleurgesteld afgewend van wat in Nederland voor literatuur doorgaat. Ook speelt mee dat boeklog geen betaald werk is; ik lees doorgaans geen boeken omdat ik die moet lezen voor een bespreking. En als een boek me niet bevalt, wordt het niet uitgelezen, en dus niet geboeklogd.

Wel is waar dat er sinds 2005 alleen maar vooroordelen zijn bijgekomen. Het telkens formuleren van een oordeel maakt inderdaad helderder wat de eigen criteria zijn om boeken mee te beoordelen. En daar blijken onwrikbare uitgangspunten bij te zijn.

Misschien zou ik die uitgangspunten ook axioma kunnen noemen.

Dat oude rijtje vooroordelen was zo gek geformuleerd nog niet. De enige aanscherping die ik nu zie, is dat me steeds duidelijker wordt hoezeer ik een kil meedenkende, of noem het maar exacte lezer ben. Elke roman en ieder kortverhaal moet logisch kloppen binnen die tekst, zelfs al is het uitgangspunt volkomen irrationeel.

Maar, wat wordt er een hoop kromdenken en wantaal vergoelijkd door daar het label literatuur op te plakken.

En ja, mijn gevoel over wat literatuur moet brengen, komt erg overeen met wat W.F. Hermans het model van de ‘klassieke roman’ noemde.

‘Een roman, waarin alles wat gebeurt en alles wat beschreven wordt, doelgericht is.’ De strenge orde van de romanwerkelijkheid staat in tegenstelling tot de wanorde van de werkelijkheid in het gewone leven.

citaat bij J. Fontijn

2008: bij het duizendste boeklogje ~ een beginselverklaring

Begin 2005 ben ik voor het eerst begonnen om dagelijks vast te leggen wat ik voor boeken heb uitgelezen. Dat was aanvankelijk een puur praktisch idee. Ik had dankzij mijn eamelje.net de waarde leren kennen van het opslaan van schijnbaar willekeurige informatie in een database. Zo werd me duidelijk dat ik in vier jaar tijd meermaals verrast dezelfde schrijver kan ontdekken, en dus ook weer vergeten. Door vast te leggen wat ik aan boeken las, hoopte ik bijvoorbeeld eindelijk eens te kunnen onthouden hoe sommige titels in mijn kasten waren beland. En ook, om zeker te weten of die ooit weleens waren gelezen.

Aanvankelijk was het niet de bedoeling om die gedachten publiek te maken. Boeklog was de eerste weken weinig meer dan de elektronische voortzetting van de aantekeningen die ik toch al maakte over boeken. Het voornaamste verschil was dat ineens alle boeken beschreven werden die ik las.

Van dat uitgangspunt ben ik iets terugkomen. Op boeklog wordt tegenwoordig alleen beschreven wat me gelukt is uit te lezen. Alle boeken krijgen vijftig pagina’s de kans van mij om zich te bewijzen, maar vele worden daarna weggelegd. Ik heb vervolgens niet zoveel zin om over de doorstane ellende te schrijven, dus gebeurt dat ook niet. Het schrijven van een boeklogje mag zeker niet meer tijd kosten dan het lezen van het boek; dat is een van mijn weinige principes.

Eigenlijk mag het schrijven van een boeklogje helemaal geen tijd kosten. Zeker in de eerste jaren streefde ik ernaar de logjes te schrijven zoals ik aan een vriend of vriendin over het boek zou vertellen. In grote halen, met duidelijke conclusies, snel klaar.

Maar inmiddels bent u in vrij grote getale gaan meelezen, en hebben uw e-mails me laten zien dat boeklog ook een belangrijke voorlichtende functie hebben kan. Dus doe ik tegenwoordig regelmatig iets meer moeite dan voorheen. Al worden de boeklogjes nog altijd snel, en in een geut uitgeschreven. Werk mag het nog altijd niet worden.

Een andere verschuiving sinds januari 2005 is dat ik iets meer moeite ben gaan doen om interessante boeken te vinden. Voorheen volstond het mij ’s avonds vaak genoeg om wat hoofdstukken te lezen in een oude favoriet. Maar het heeft niet veel zin om zes keer over hetzelfde boek te loggen in een paar jaar tijd. Nu probeer ik om van een geliefd auteur ook de boeken te lezen die niet meteen voorhanden zijn.

Door de betekenis die boeklog inmiddels ook heeft gekregen als naslagwerk, zal ik er nog wel even mee doorgaan. Al kan ik me ook voorstellen op een dag misschien de publieke toegang af te sluiten.

Ik merk ook dat het me vormt om telkens iets te moeten formuleren over wat ik uitlees. Bij het beoordelen een matig boek niet meer te kunnen volstaan met een drieletterige dooddoener. Zolang deze wat kritischer manier van kijken het me nog mogelijk maakt met plezier te lezen, ga ik er op deze manier mee door.

Sterker nog, nu me duidelijk is dat het me een kleine drieënhalf jaar kost om duizend titels te lezen, heb ik enorme spijt de vijfendertig jaar hiervoor niet beter te hebben gedocumenteerd.

2008: bij het reces in december ~ over de 4de jaargang van boeklog

Boeklog houdt zijn inmiddels traditionele december-stop, om op 1 januari 2009 om 00:00 uur vrolijk verder te gaan met de vijfde jaargang.

Hoewel het tellertje onderaan de pagina ze al meenam, zijn nu pas de boeklogjes openbaar die ik dit voorjaar schreef over sommige van de titels die in aanmerking kwamen voor de Fedde Schurer-priis. Het was in sommige opzichten uiterst gedenkwaardig jurylid te zijn van deze prijs voor Friese debutanten, of debutanten in een voor hen nieuw genre.

Click hier om te zien welke boeken in 2008 de meeste indruk op mij maakten.

2009: bij het aanstaande lustrum ~ oordeel ik niet te hard soms hier?

Oordeel ik op boeklog niet veel te hard, soms?

Het verwijt komt regelmatig terug, en verbaast me altijd wat. Lezen is namelijk een uiterst intieme daad. Je sluit je van de hele wereld verder af om alleen te zijn met de auteur. Je laat zijn of haar stem vervolgens toe in je hoofd. Voor uren. Dat is nogal wat. Dus vind ik het vreemd als ik vervolgens niet mijn teleurstelling over die intieme ontmoeting zou mogen uitspreken.

Boeklog gaat meestal over mijn persoonlijk reactie op een boek. Meer niet.

Bovendien schrijf ik zelden of nooit boeklogjes over boeken die me werkelijk kwaad maken. Zulke werken lees ik namelijk niet uit. Ik laat die aanranding niet toe. Als het lezen al ellendig was, kan daar nooit met enige aardigheid over geschreven worden.

Mijn lezen moet allereerst een plezier zijn. Werk is er al genoeg. En dus lees ik nogal wat boeken niet uit, net als er heel wat titels zijn die ik liever negeer. Enfin, dan lees ik uit nieuwsgierigheid wel een essay van Kluun, en dan spelen daarbij zeker vooroordelen mee. Maar dan ben ik toch niet hard over die man persoonlijk? Kluun schrijft niet bijzonder goed, heeft geen interessante ideeën, en het essay toonde aan dat hij niets weet en al evenmin kan denken.

Alleen zijn er zo veel zoals hem, die zich vervolgens toch auteur wanen. Het is vrij zinloos me daar druk om te maken, of verwijten ad hominem naar zo iemand te maken. Of hoogstens als dit in de reactie cabaret oplevert, zoals Komrij regelmatig lukt.

En ja, ik geef toe, er staan zeker een aantal harde oordelen op boeklog. Maar opvallend genoeg betreffen die vrijwel steeds boeken van schrijvers waarvan ik ander werk bewonder. Boeklog is ook een onderzoek naar de zelfcensuur die de maatschappij waarin ik leef mij oplegt. Dus heb ik inspanningen van Zwagerman of Paul Auster afgekraakt, omdat die mij oprecht teleurstelden.

[Was ik toch blij dat ook James Wood zo kritisch over Paul Auster is]

2009: boeklog herverbouwt ~ Click voor meer informatie

Boeklog werd in maart 2005 publiek. In maart 2009 vindt eindelijk een complete restauratie van de website plaats. Doel is onder meer fatsoenlijke zoekmogelijkheden te kunnen bieden aan geïnteresseerde bezoekers.

De komende tijd kunnen er dingen scheef staan, niet pixelperfect zijn, of op een andere manier storen.

Daar wordt aan gewerkt. Tussen het normale leven door.

2009: mededeling ~ Onbeschaamde potloodventerij

Als lezen dan een seksuele ervaring is — zoals de schrijver wil van de quote van 11 xi op eamelje.net — en een boekenclub als de kleedkamer is waarin we bloot na de daad ervaringen uitwisselen, wat maakt dit mijn boeklog dan?

Onbeschaamde potloodventerij, waarschijnlijk.

In elk geval, boeklog is genomineerd voor de Dutch Bloggies 2009, in de categorie beste Literatuur Weblog. Exhibitionisme, of niet.

Enfin, omdat uit de bezoekerstatistieken geen bijzondere belangstelling voor de site van nieuwe bezoekers bleek, zal die prijs vast naar een ander gaan. De jury heeft namelijk al besloten over de winnaar. En gaat over tot de orde van de dag.

2009: vooraf aan de vakantiestop ~ over de 5de jaargang van boeklog

Boeklog houdt zijn inmiddels traditionele december-stop, om op 1 januari 2010 om 00:00 uur verder te gaan met de zesde jaargang.

2009 was een wisselvallig jaar voor boeklog. De server werd in het voorjaar twee keer gehackt, en begon porno te hosten, plus de bezoekers advertenties voor te zetten. Google diskwalificeerde daarop de site, waardoor de bezoekersaantallen met >90% daalden. Herstel daarvan is nog altijd niet compleet opgetreden.

Vervolgens plaatste ik zelf enige maanden later een dropdown-menu met alle auteursnamen in de layout. Waarop de machtige Google opnieuw strafte, omdat te veel dezelfde woorden nu op alle pagina’s voorkwamen, en dit verdacht was.

Eind november was er opnieuw een hack, en toen ik de gevolgen daarvan hersteld had, heel pesterig slechts enkele uren later weer éen.

In november was er ook een nominatie, en vermelding in de shortlist van de categorie ‘Beste Literatuur Weblog’ bij de Dutch Bloggies.

Maar dat waren de bijzaken. Deze boeken maakten in 2009 de meeste indruk op mij, en ja daar was slechts éen enkele roman bij:

[muis over het kaft voor een groter beeld , of bekijk het standaardoverzicht]

All Governments Lie!
Myra MacPherson
dinsdag 28 april 2009
Bad Science
Ben Goldacre
vrijdag 17 april 2009
Bekentenissen van een nieuwsgierig mens
Maarten Asscher
dinsdag 19 mei 2009
Bestaan als verleiding
Emil Cioran
dinsdag 3 maart 2009
Bonk
Mary Roach
zondag 22 februari 2009
Broken Estate
James Wood
maandag 16 februari 2009
Friend of My Youth
Alice Munro
zondag 30 augustus 2009
Gay Talese Reader
Gay Talese
woensdag 18 maart 2009
Gegeven moment
Koos van Zomeren
maandag 19 januari 2009
It All Adds Up
Saul Bellow
zondag 29 maart 2009
Knowledge Web
James Burke
donderdag 15 oktober 2009
Maples Stories
John Updike
donderdag 29 oktober 2009
Mencken Chrestomathy
H.L. Mencken
vrijdag 28 augustus 2009
Mirrors
Eduardo Galeano
maandag 27 juli 2009
Nonrequired Reading
Wislawa Szymborska
zondag 22 maart 2009
Nothing If Not Critical
Robert Hughes
zaterdag 19 september 2009
Omroepers van oproer
Piet Gerbrandy
dinsdag 28 juli 2009
Paris Review Interviews, I
donderdag 16 juli 2009
Quirkology
Richard Wiseman
woensdag 6 mei 2009
Rattle Bag
Seamus Heaney and Ted Hughes (eds.)
maandag 5 januari 2009
Raymond Chandler Papers
Raymond Chandler
vrijdag 13 maart 2009
Same Door
John Updike
donderdag 22 oktober 2009
Sir Vidia’s Shadow
Paul Theroux
vrijdag 16 januari 2009
Trein naar Pavlovsk en Oostvoorne
Toon Tellegen
woensdag 2 december 2009
Wobegon Boy
Garrison Keillor
donderdag 29 januari 2009
World According to
Mimy Smartypants
dinsdag 1 december 2009
Yumeji Graphics
夢二グラフィック　叙情カット・図案集
donderdag 10 december 2009

2010, in boeken ~ de 6de jaargang boeklog in het kort

Ook in 2010 werd boeklog door snoodaards gehackt. Gelukkig weet ik inmiddels wat te doen. Complete reparatie is binnen een paar minuten gefixt. Hopelijk heeft niemand er daarom iets van gemerkt. Zeker is dat Google de website nog altijd hoog waardeert; waar in 2009 wel degelijk diskwalificatie volgde na een hack. [En nee, de onveiligheid ligt bij mijn host, die dit halsstarrig ontkent].

Dit jaar bracht een 365-boeken project — maar alleen omdat ik vond zoiets eens gedaan te moeten hebben, voor ik met boeklog ophoud.

Verder werd op verschillende manieren onderzocht of er een meerwaarde zit in het lezen in series. Maar daarbij viel me op dat dit alleen kan als de boeken van éen schrijver zijn, en dan nog lang niet altijd.

Het lezen van The Smoking Diaries van Simon Gray was een gebeurtenis.

Het lezen van een reeks schrijversbiografieën benadrukte vooral dat ik het genre niet kritiekloos omarm.

En het experiment om de hele maand september te wijden aan deeltjes privé-domein werd na tien dagen gestaakt, omdat het me verveelde.

In 2010 schreef ik onder meer enige Friestalige stukken voor de papieren en digitale versie van het literaire blad Ensafh. Daarvan werden Nederlandse versies op boeklog, met toestemming, geherpubliceerd.

Verder werd gepoogd de ontsluiting van het al gepubliceerde materiaal te verbeteren, door op boeklog nu ook met dossiers te werken.

Tenslotte werden deze boeken dit jaar aanbevelenswaardig geacht:
[muis over het kaft voor een groter beeld]

‘Dat blijft geheim’
Stan van Houcke
zaterdag 17 april 2010
Big Necessity
Rose George
dinsdag 19 oktober 2010
Collected Stories
V.S. Pritchett
donderdag 11 februari 2010
Dagboek van een provinciaal
Gerrit Jan Zwier
donderdag 1 juli 2010
Dictionary of Mind, Matter & Morals
Bertrand Russell
vrijdag 22 januari 2010
Eindelijk volstrekt alleen
L.H. Wiener
donderdag 25 maart 2010
Free Culture
Lawrence Lessig
donderdag 4 februari 2010
Geloofsinstinct
Nicholas Wade
maandag 16 augustus 2010
Hermit of Peking
Hugh Trevor-Roper
woensdag 16 juni 2010
Honeymoon
Kevin Canty
zaterdag 3 juli 2010
In a Cardboard Belt!
Joseph Epstein
zaterdag 26 juni 2010
Krol & de Koninklijke
Gerrit Krol
zaterdag 23 oktober 2010
Lage landen hoge sprongen
Jos van der Lans – Herman Vuijsje
zondag 14 maart 2010
Little Brother
Cory Doctorow
maandag 1 februari 2010
Lord Gnome’s Literary Companion
Francis Wheen (ed.)
zaterdag 1 mei 2010
Mens als metafoor
Pieter Vroon en Douwe Draaisma
zaterdag 2 januari 2010
Normandy Revisited
A.J. Liebling
zondag 12 december 2010
Passage naar Europa
Luuk van Middelaar
vrijdag 12 maart 2010
Road Back to Paris
A.J. Liebling
woensdag 5 mei 2010
Second Book of General Ignorance
John Lloyd & John Mitchinson
donderdag 9 december 2010
Undercover Economist
Tim Harford
vrijdag 15 januari 2010
Utterly Exasperated History of Modern Britain
John O’Farrell
zondag 31 januari 2010
Vraag niet waarom
J.J. Peereboom
maandag 27 september 2010
Wat de mens betreft
Elias Canetti
vrijdag 5 november 2010

2011, bij het 2000ste boeklogje ~ er is nog zo veel niet gelezen

Het beste is het om nooit te stoppen met het stellen van vragen. Nieuwsgierigheid heeft zijn eigen redenen om te blijven bestaan. Dit zei Einstein; al vertaal ik zijn woorden hier wat vrij. En het aardige van het quoten of parafraseren van Einstein als autoriteit is dat niemand het zo maar oneens met hem durft te zijn.

Maar toch. Wat een kwelling is het om altijd vragen te blijven stellen. Bij alles. En nooit tevreden te zijn met het allereerste antwoord — omdat ook zo’n antwoord dan weer het probleem oproept of het wel volledig is; of zijn kan.

Ik ben helaas nieuwsgierig geboren, en heb me allang tevreden moeten stellen met de constatering dat ik daarom met vele vragen zitten blijf. Heel weinig is zeker, en waarheden zijn wel bijzonder zeldzaam.

Vandaar misschien dat ik de weinige universele wetten zo koester waar wij als mensheid tot zijn gekomen, als de Universele verklaring van de rechten van de mens. Vandaar wellicht dat ik de politici en machthebbers haat die zich in hun blinde en oppervlakkige kippendrift niets van zulke bepalingen aantrekken.

Vandaar dat ik me blijf verbazen over wat mensen in hun onnozelheid durven uit te kramen.

En bij al mijn nieuwsgierigheid moet ik ook constateren slecht bediend te worden, door de professionals die samen ‘de media’ vormen. Die lijken zich vooral bezig te houden met al wat er niet toe doet. Die hebben een eigen wereldbeeld gecreëerd, waarvan vooral opvalt dat het opvallend simpel in stand te houden is. Die maken de opinies en levens van mensen belangrijk die op zijn best nietszeggend zijn — omdat deze mensen bij een groot publiek bekend zijn om heel andere redenen dan hun denkkracht.

De neiging om vragen te willen blijven stellen, is dan ook een asociale bezigheid. En voor u mij nu verdenkt mij hierover op de borst te kloppen, of me hierom uitverkoren te voelen; ik wil helemaal niet asociaal zijn.

Ik zou gewoon passief televisie kunnen willen kijken als ieder ander, zonder me te ergeren of te vervelen. Om er dan achteraf gewoon met anderen over te kunnen praten.

In plaats daarvan is mijn nieuwsgierigheid slechts te stillen met boeken. Honderden boeken, duizenden boeken. Boeklog toont vandaag het tweeduizendste logboekje over wat ik las sinds 1 januari 2005. Voor die datum zijn er ook al duizenden boeken meer langsgekomen in mijn leven.

Nu geven boeken zelden rechtstreeks de antwoorden die ik zoek. Wel helpen ze me om beter te kijken, en slimmer te zoeken naar andere ideeën die iets meer uitsluitsel kunnen brengen.

Bovendien heeft het telkens vastleggen van wat ik lees nieuwe vragen aangedragen. Ineens blijk ik bijvoorbeeld verslag te doen van hoe de dagbladwereld zich aan het ontwikkelen is. Plots zie ik van algemeen gebruikte begrippen die iedereen deze anders gebruikt en er iets verschillends bij denkt — zonder dat de spraakverwarring nu meteen opvalt.

Ook krijgt het papieren boek in sommige toepassingen ineens concurrentie van elektronische varianten, en zou ik wat actiever van deze overgang verslag mogen doen.

Alleen is dat boeklog een dagelijkse exercitie in nederigheid aan het worden. Als ik het zo goed zou maken als het kon zijn, zou er geen tijd meer overblijven om te lezen. Of de volgende duizend boeklogjes opnieuw binnen drie jaar geschreven worden, is opnieuw een vraag.

Maar lezen blijft gewoon prettig om te doen. En er is nog zo veel niet gelezen.

2011, in boeken ~ de 7e jaargang van boeklog in het kort

Boeklog publiceerde ook in 2011 minstens éen boekbesprekinkje per dag, net als in 2010. Maar die 392 boeklogjes waren meteen het enige opmerkelijke aan het jaar.

Sterker nog. Toen ik me in de zomer bedacht dat het eigenlijk eens helemaal anders moest met dat boeklog, werd het bijhouden ineens tot last. Het nut van de zelf opgelegde plicht was er niet meer. En dat inspireerde me evenmin om nu alvast maar nieuwe wegen in te slaan.

Wel is 2011 het jaar waarin ik het idee opvatte om boeken die me anders problemen gaven projectmatig te lezen — langzaam, verspreid over vele weken.

Daarvan leerde ik dat verhalenbundels zich totaal niet voor deze aanpak lenen, en dat die het best werkt bij dikke romans. Dit projectmatige lezen zet ik daarom gewoon door, zolang dat me niet verveelt. En waarschijnlijk komt er dezer dagen ook wel ergens een lijstje online met boeken die ik zo wil gaan aanpakken de komende tijd.

Het aantal boeken dat ik eenieder zonder meer kan aanbevelen lag in 2011 lager dan normaal. Terwijl ik toch denk door het weblog en de systematische aanpak daarachter beter te kunnen inschatten welke titels me liggen, en wat niet. Enfin.

En goed, voor de cijferfetisjisten, 2011 was het jaar dat het 2000ste, en dus ook het 2011e boeklogje online verscheen. Ook daar wijdde ik enige gedachten aan.

[de meest geliefde titels, muis over de plaatjes om een grotere afbeelding te zien]

Baltische zielen
Jan Brokken
zaterdag 24 december 2011
Bokwerd totaal
Rink van der Velde
dinsdag 28 juni 2011
Chasing the Sun
Richard Cohen
woensdag 16 november 2011
Diary of a Bad Year
J.M. Coetzee
zaterdag 31 december 2011
Ga niet naar zee
Tommy Wieringa
zondag 30 oktober 2011
Human Web
J.R. McNeill & William H. McNeill
zaterdag 22 januari 2011
Information is Beautiful
David McCandless
donderdag 2 juni 2011
Irrationality
Stuart Sutherland
vrijdag 13 mei 2011
Kleine Nicolaas / Kleine Nick
René Goscinny & Jean-Jacques Sempé
zondag 19 juni 2011
Lekker fris!
Mayke Groffen
dinsdag 27 september 2011
Notizen eines Weltbürgers
Ryszard Kapuscinski
zondag 25 september 2011
Pest in de geschiedenis
William H. McNeill
dinsdag 8 februari 2011
Plausible Prejudices
Joseph Epstein
dinsdag 19 juli 2011
Sigmund Freud
Peter D. Kramer
donderdag 31 maart 2011
Taste
Kate Colquhoun
zaterdag 27 augustus 2011
Vergeten wetenschappen
Rens Bod
woensdag 22 juni 2011
Wat jij, jonge vriend
Dick Matena & Marten Toonder
dinsdag 31 mei 2011

2012, het komend jaar op dit weblog ~ veranderingen tijdens de 8ste jaargang

De buffer die ik altijd had van minstens een week aan tekstjes is opgemaakt. Het postje van vandaag is ineens het allerbovenstje postje in de database. Wat hierop volgt, is nog niet helemaal duidelijk. En dat voelt raar.

Ik heb besloten een halfbakken sabbatical in te lassen.

Twee jaar lang, in 2010 en 2011, was boeklog een dagelijks terugkerende plicht. Twee jaar lang reageerde ik hier gemiddeld meer dan éen keer per dag op wat ik had uitgelezen. Daardoor trad er sleet op in mijn reacties. In plaats van een nuttige routine te zijn, om mijn gedachten te scherpen, werd boeklog me soms tot last. De plicht om alle dagen weer wat zinnigs op te moeten merken, begon te vervelen. Wat vervolgens te goed viel af te lezen aan wat ik over het gelezene schreef.

Op boeklog zal in 2012 de meeste weken hoogstens nog éen boeklogje verschijnen. Waarschijnlijk wordt dat gewijd aan een klassieker; in welk genre ook.

Maar, niet uit te sluiten is dat ik ook aandacht blijf besteden aan de boeken die ik verder eenieder kan aanbevelen. Want, het boekenlezen gaat ondertussen wel gewoon door.

Eveneens zal ik bestaande series aan boeklogjes vast willen vervolgen, zeker als ik al vaker aandacht heb besteed aan een auteur.

En wellicht komt hier ook te staan wat ik voor anderen schreef.

Een andere belangrijke reden om even wat afstand tot boeklog te nemen, is omdat ik betere boeklogjes wil leren gaan schrijven. Gewoon meer tijd wil kunnen nemen voor iedere bijdrage hier, in plaats van het bescheiden tal minuten dat er nu voor staat.

2012, ondertussen ~ halverwege een halfbakken sabbatical

Een van de eeuwige vragen die ik onderzoek met hulp van boeklog luidt: wat is normaal? En waarom zou dat zo zijn?

Daarmee rees paradoxaal genoeg ook de metavraag: hoe normaal is het eigenlijk om een boeklog bij te houden? En publiek verslag te doen van wat je zoal las? Met als voornaamste bijzonderheid slechts dat je gewend bent om meer te lezen, en meer gelezen hebt dan vrijwel iedereen?

En dan moet gezegd dat boeklog mij toch echt een slimmer mens maakt als het op volle kracht draait — zoals in 2010 en 2011. Voor mijn gevoel dan, hè. Alles is natuurlijk zeer relatief in deze.

Bovendien schiep boeklog toen steeds zijn eigen ruimte. Nu ik misschien een uurtje in de week kwijt ben aan het weblog, voelt dat ene uurtje als een grotere verplichting aan dan toen ik nog het dagelijkse ritueel had om tussendoor een logje te tikken.

En omdat nu er geen enkel opgelegd patroon mijn lezen stuurt, lees ik minder.

Als er niet telkens nieuwe boeken nodig zijn om dit monster in leven te houden, wordt het bovendien een stuk minder interessant om bij te houden wat er zoal uitkomt. Of is.

Toegegeven, de grote sportzomer van 2012 moet nog altijd beginnen. En nooit lees ik meer boeken dan tijdens de lange live-uitzendingen van sport op televisie. Omdat juist bij live-TV niet alles van belang is.

Verder is begin juli wel duidelijk dat er niets komt van het voornemen om al die extra beschikbare tijd te besteden aan het schrijven van betere boeklogjes. Want die extra tijd ontstaat simpelweg niet. En dus ik dien ook maar toe te geven een onverbeterlijke deadline-junk te zijn, die zijn beste werk aflevert op bestelling, als een ander daar op te wachten zit.

Niemand verlangt een volgend boeklogje van mij. Dat is zowel de kracht als de zwakte van deze hele website.

En op wat dit betekent, zal ik nog eens een half jaar studeren.
 

** Huiswerk voor deze zomer: mijn vooroordelen in een alfabetisch overzicht zetten, en toelichten met hulp van al gepubliceerde citaten. Bias van ‘Autobiografie’ tot en met ‘Zwagerman’.

2012: een vrijwillige lobotomie ~ terugblikkend op de 8ste jaargang

Vanaf het moment dat ik leerde lezen, las ik nooit minder boeken in een jaar dan in 2012. En de enige reden hiervoor was om eens te kijken hoe dat is. Het nut en de werkelijke waarde van een gewoonte blijken soms pas in een pauze. Van afstand.

Zou ik meer tijd overhouden op een dag? Zou ik als alternatief voor boeken meer tijdschriften gaan lezen, of kranten? Televisiekijken misschien? Sociale verplichtingen aangaan? Een hobby nemen? Een minnares? Een hond kopen om daar drie keer daags mee te gaan wandelen?

Om al gauw te merken dat het lezen van boeken zijn eigen tijd maakt. Want er zaten niet ineens meer uren in een dag.

En ook viel op dat ik een dagelijkse portie boek nodig heb, om wel een heel simpele reden. Ik denk tijdens het lezen de hele tijd na. En dat is bijzonder.

Want het is met dat nadenken vreemd gesteld. Het brein is een denkspier die bij mij niet hup op commando werkt. Veel gaat juist onbewust; en zonder dat daar sturing over is.

Ik kan niet zo maar even tien minuten uittrekken om een probleem door te denken, en dan zeker zijn de beste oplossing hebben. Bewust nadenken zet op zijn best hoogstens een proces in gang. En dat proces maakt dat ik vervolgens extra gespitst ben op informatie die helpen kan — denken roept twijfels op.

Het enige moment waarop ik wel stevig denk, is tijdens een discussie. Helemaal als het erop lijkt dat ik ongelijk heb. Lezen levert ook zo’n discussie op. En de merkwaardige dialoog met een boek is voor mij zeer vruchtbaar gebleken voor reflectie. Misschien omdat de tekst de hele tijd maar van éen kant blijft komen, en mij de passiviteit van die ontvangst niet zo past.

Lees ik fictie en is de schrijver niet boeiend genoeg, dan vormt zich vanzelf een kritiek.

Lees ik een zakelijke tekst dan ben ik gewoon alle beweringen van de auteur te toetsen. Vooral als ze heel stellig zijn.

En boeklog heeft dan het grote nut dat er toch nog iets wordt vastgelegd van al die gedachten — zelfs al komt hier doorgaans maar een fractie te staan van wat ik beleefd heb. En gezien dit nut ben ik voorlopig nog niet van dit publieke leesdagboek af.

Overigens betekent het lezen voor mij meer dan alleen dan die discussie waardoor ik denken ga. Boeken bieden vanzelfsprekend ook vermaak; en zetten me aan tot emoties als bewondering; of afschuw; of verveling.

Alleen bleek in 2012 bovenal dat ik nog dommer werd dan normaal door mijzelf boeken te ontzeggen. Dus dat moest maar niet meer.
 

En toch is het ook goed om weer zin te hebben gekregen om per se bepaalde boeken te willen lezen.
 

2012: in boeken ~ de 8ste jaargang van boeklog in het kort

In 2012 las ik minder boeken dan ooit, om eens te kijken of daardoor andere routines zouden ontstaan. Alleen vielen die veranderingen tegen.

Desondanks dat leverde het jaar nog altijd ruim honderd boeklogjes op, zodat de teller nu op 2.400 rond staat. Bovendien trok boeklog ondanks de stilte vergeleken met de afgelopen jaren bijna 10% meer bezoekers dan in 2011.

Maar als het mij om bezoekersaantallen te doen was, zou ik andere boeken behandelen. Trends in aandacht zijn belangrijker dan cijfers. Bovendien, sinds iedereen en zijn tante zich allereerst op netwerken als Facebook richt, zijn weblogs sowieso minder in tel. 2007 blijft voor boeklog het topjaar: toen kwamen er twee keer meer mensen langs dan op het moment.

Meest bezochte pagina’s hier na de homepage zijn inmiddels de service-pagina’s, zoals het hoort, met op top de auteursindex, voor de over boeklog-pagina, en de titellijst.

Best bezochte boeklogje in 2012 is dat uit 2009 over de stripalbums Dick van Bil 1 & 2. Al is de auteurspagina van Peter van Straaten nog twee keer populairder. Beide waarschijnlijk omdat Google de daar getoonde illustraties hoog heeft geplaatst — wat mijn inspanningen hier aardig relativeert.

In 2012 keek ik vooral terug — het afgelopen jaar was een jaar van herbezinning; van het terugblikken op het oude vanuit een mogelijk iets gewijzigd perspectief.

Niet altijd doorstonden oude favorieten de test om kritisch te worden herlezen.

Ondertussen is er grote gretigheid gegroeid om weer boeken te gaan kopen, en nieuwe zaken te ontdekken.
 

Aanbevolen titels die hier in 2012 langskwamen zijn:

[muis over het kaft voor een groter beeld]

Digitale schaduw
Dimitri Tokmetzis
vrijdag 31 augustus 2012
Glorie en tragiek van het voetbal | 2
Eduardo Galeano
woensdag 13 juni 2012
Ik leef aan de rand van de wereld
A.L. Snijders
donderdag 19 april 2012
Nieuwe Salon
D. Kraaijpoel
woensdag 23 mei 2012
Power of Habit
Charles Duhigg
zondag 30 december 2012
Put Me Back On My Bike
William Fotheringham
vrijdag 13 juli 2012
Rabbit at Rest
John Updike
donderdag 6 september 2012
Racing Through the Dark
David Millar
vrijdag 6 juli 2012
Slaughterhouse-Five
Kurt Vonnegut
zondag 11 november 2012
Tijd voor empathie
Frans de Waal
donderdag 27 december 2012
Vreemdeling
Albert Camus
woensdag 4 april 2012

2013, en nu? ~ bij de 9e jaargang

Zoals mensen gereedschappen maken, zo maken werktuigen de mens. Aan het begin van de negende jaargang van boeklog, na zo’n 2400 boeklogjes, zijn mijn ideeën over wat deze website is en doet anders dan in het begin.

De site heeft namelijk grote invloed gehad — op mijn leesmenu bijvoorbeeld; alleen al doordat ik bewuster boeken ben gaan kiezen om te lezen. Er is soms lijn in mijn leesgedrag.

En het heeft nut om aan te tekenen wat zoal mijn gedachten waren bij het lezen van een boek. Dus zal dit publieke leesdagboek nog wel even blijven bestaan.

Niet te vermijden zal daarbij zijn dat komende boeklogjes nog meer dan voorheen afwijken van de doorsnee boekrecensie in krant of weekblad. Steeds beter is me duidelijk geworden dat een echt goede recensie bijvoorbeeld vereist om een boek twee keer te lezen. Met een behoorlijke spanne tijds daartussen.

En het enige dat professionele recensenten en ik gemeen hebben, is dat wij menen al na de eerste kennismaking een reactie te kunnen geven. Zij moeten dat ook, omdat voor hen allereerst usance is om de publicatieschema’s in boekenland te volgen, en actueel te doen. Mijn boeklogjes zijn eerder lui te noemen, omdat me allereerst mijn persoonlijke reactie interesseert.

Alleen staat geen boeklogje hier los van het andere.

Context creëert ook betekenis; dat is éen van eeuwige thema’s hier.

Boeklog is een feuilleton, met beter en minder geslaagde afleveringen. Boeklog krijgt vorm vanuit een verzameling aan inzichten en vooroordelen waarin minder verandert dan ik wel zou willen.

Niet in elk boeklogje over een roman zal ik daarom herhalen moeite te hebben met de grote status van lange fictiewerken — alleen al omdat er altijd iets is aan een roman dat niet deugt.

Niet bij vrijwel elke biografie zal ik schrijven dat de maker er te zeer op vertrouwt dat de status van de geportretteerde het boek wel interessant zou maken. De biografie is een onmogelijk genre.

En niet altijd zal ik opgewonden bezoekers meer geduldig uitleggen dat boeklog nimmer aan hun voorwaarden kan voldoen, simpelweg omdat boeklog míjn vrijplaats is. En dat hun probleem daarmee allereerst iets over hún blindheid zegt.

Ik onderzoek mijn vooroordelen tenminste.

[mede ter vervanging van de tekst op de ‘over boeklog’-pagina]

2013: Alice Munro wint de Nobelprijs Literatuur ~ huishoudelijke mededeling

Met vreugde toegevoegd aan het dossier Nobelprijswinnaars op boeklog sinds vandaag de Canadese auteur Alice Munro. Die ik al zeker vijftien jaar probeer te slijten aan iedereen die zegt van lezen te houden, en waar zo heel af en toe ook werkelijk iemand anders eveneens voor valt.

Op boeklog staat het grootste deel van haar werk al besproken. Toevallig ben ik bezig in haar laatste — en volgens haarzelf ook echt laatste — bundel Dear Life. Daar moest hier maar eens extra ruimte voor uitgetrokken worden.

2013: bij het 2500ste boeklogje ~ cijfers, plannen, ideeën.

Het vijfentwintighonderdste boeklogje is gepubliceerd op 25 april 2013, in de honderdste maand dat de website bestaat. Daarmee lijkt het niet moeilijk om uit te rekenen hoe veel boeken ik lees per maand.

Dat zijn er evenwel meer. En ik begin nog altijd in meer boeken dan ik uitlees.

Boeklog bevat naast de 2.500 boeklogjes inmiddels nog 1.770 andere pagina’s [aldus Google]. Voor het merendeel zijn dat de overzichtpagina’s volgens auteursnaam. Daarnaast zijn er onder meer de indexen, en de pagina’s met algemene opmerkingen over de website, zoals dit er éen is.

Ik moest altijd nog eens een scriptje schrijven om uit te rekenen hoe veel van mijn woorden hier inmiddels verzameld staan. Zijn dat er nu om en nabij de miljoen?

In de loop van dit jaar hoop ik het uiterlijk van boeklog aan te passen. Dat had vandaag al gezuld. Ware het niet dat daar twee problemen bij spelen.

Het eerste is mijn eigen schuld.

Weblogs zijn vrijwel allemaal net als kranten — ze leven wat hun ontwerp betreft in een eeuwig en tegelijk hoogst tijdelijk heden. Morgen is vaak al niet meer terug te vinden wat vandaag nog hoogst belangrijk leek.

Dat zinde mij niet, dus heb ik inmiddels vele regels extra code geschreven om deze website te kunnen ontsluiten naar wens. Maar voor elke index is bijvoorbeeld andere php-code nodig. Wil deze website een nieuw uiterlijk krijgen, dan moeten al die speciale pagina’s ook weer omgezet worden — waarbij ik tegelijk met het besef worstel dat dit slimmer hoort te kunnen.

De tweede moeilijkheid is dat ik een website zou blieven die er op elke schermgrootte goed uitziet. De opmaaktaal HTML 5 doet de belofte niet gestand dat al eenvoudig voor elkaar te kunnen krijgen.

Verder heb ik in de loop van honderd maanden boeklog elders vele woorden gewijd aan lezen, en wat het bijhouden van deze website aan inzichten oplevert. Bewerkte versies van deze teksten kunnen straks ook op deze website komen te staan, en dan beter gestructureerd ontsloten.

Net als het werk dat ik elders publiceer[de] over lezen in deze tijd van het teveel.

Dit materiaal, tenslotte, zou nog eens een boek kunnen opleveren.

2013: een jaar in boeken ~ de 9de jaargang van boeklog in het kort

In het verleden ging boeklog weleens helemaal dicht in december. Zo zal het ditmaal niet zijn. Er moet nog éen en ander dit jaar. Gerrit Krol is bijvoorbeeld net overleden, en ik hoor fatsoenlijk afscheid te nemen van deze auteur; vanwege zijn invloed op mijn lezen.

Maar, de belangrijkste inhoudelijke doelen voor 2013 zijn ondertussen al even bereikt.

Ik schreef een 2500ste boeklogje.

Ik schreef zelfs al een 2700ste boeklogje — waarmee de kaap van driehonderd besprekingen ook dit jaar weer gerond was. Lukt me dit aantal komend jaar weer, dan telt boeklog op 1 januari 2015 — als de website tien jaar bestaat — ruim drieduizend tekstjes over boeken.

Een jaar zie ik mijzelf dit zelfopgelegde regime ook nog wel volhouden. Terwijl dat natuurlijk geen enkel doel heeft, en ook nooit heeft gehad. Wat er daarna met de website gebeurt, is alleen nu nog volkomen ongewis.

Boeklog is en blijft een bijzaak in mijn leven — anders dan het lezen van boeken.

En meer dan ooit kwelt die halfbakkenheid me. Bijna alle boeklogjes zijn haastige eerste versies, zonder dat er ooit een tweede versie komt van de tekst. Momentopnamen zijn het bovendien. Sterk onderhevig aan mijn humeur op het moment van schrijven.

Verplichtingen elders hebben me al even geleerd dat ik aanzienlijk betere teksten over boeken schrijf als ik dit voor een ander doe. En er wel tijd in steek. Of moeite.

Terugblikkend op 2013 valt op dat ik een aantal malen de hype voor was. Carmiggelt werd al vroeg dit jaar herlezen; lang voor een goed verkopende bloemlezing in dundruk van hem op de markt kwam. Aldous Huxley las ik zonder te weten dat diens dood vijftig jaar terug nog uitgebreid herdacht zou worden in de Britse media.

En toen Alice Munro de Nobelprijs kreeg voor literatuur was er de verbaasde conclusie dat zij amper gelezen werd in Nederland, gezien het bedenkelijke niveau van de reacties hier.

Aardigste project van 2013 was het lezen en herlezen van de strip Lucky Luke — puur om de scenario’s van René Goscinny te beoordelen. En zelfs deze inspanning bleek aan een hype vooraf te gaan. Want er kwam een nieuw album van Asterix uit, waarover iedereen enthousiast was. Behalve ik. Omdat de oude die Goscinny schreef zo ongelooflijk veel beter zijn.

Voorlopige conclusie daarom: zo boeklog een vervolg krijgt na 1 januari 2015, dan om het plezier en de onverwachte waarde die het projectmatige lezen me biedt, en omdat het vervolgens nut heeft daar aantekening van te maken.
 

2014: éen keer nog op dienstregeling ~ bij de tiende jaargang van boeklog

Wie door blijft keutelen, produceert uiteindelijk ook een hoop. Ik schreef dat eerder, denigrerend, over het oeuvre van Joost Zwagerman; waaraan toen opviel dat de hoeveelheid makkelijke krantenstukjes met van overal geleende informatie nogal wat groter was geworden dan zijn oorspronkelijke werk.

Al bestaan er ook gerede twijfels aan de originaliteit van Zwagerman’s romans.

2014 bracht boeklog in de tiende jaargang. Dat is een groot tijdsbestek voor een onbetekenend zijlijntje in mijn activiteiten; een dingetje voor even erbij. Waarschijnlijk duurt de activiteit alweer te lang.

Maar, omdat ik nu eenmaal zo ver gekomen ben, kan dat ene jaar volgens de inmiddels ingesleten gewoonte er ook nog wel bij. Op 1 januari 2015 biedt dit weblog dan 3.000 boeklogjes, ijs en weder dienende. Misschien zelfs nog een paar meer. En doen moest het maar over zijn ook met alle vaste regelmaat.

Waarmee niet gezegd zij dat ik boeklog dan offline zet, of helemaal stop met het opschrijven van mijn gedachten na het lezen van boeken. Ik wil vooral af van de bijna dag-dagelijkse verplichting hier iets te publiceren; en de discipline die dit vergt. Zelfs al is er niemand die mij deze plicht oplegt; en blijft het vreemd dat ik deze überhaupt voel.

Boeklog begon ooit om een reeks heel verschillende redenen. De meest belangrijke daarvan was dat ik altijd al veel las, maar daar zo weinig van onthield. Dus stonden er boeken in mijn kasten waarvan mij onduidelijk was hoe die daar ooit waren gekomen, en of ze ooit gelezen waren. Omgekeerd kwam het daarom voor dat ik boeken kocht die al in mijn bezit bleken te zijn

En ik weet niet of het aan boeklog ligt dat ik het bezit van boeken ben gaan relativeren — al speelt een rol dat uitgevers en schrijvers me tijdens de beginjaren ineens van alles gingen aanbieden. Sinds 2005 is mijn verzameling gekrompen. Ik lees inmiddels ook om te bepalen of iets blijven mag, of weg kan.

Want herlezen is het ware lezen voor mij. En dat herlezen blijkt plaats te vinden in cycli van tien à twaalf jaar — een extra reden om geen volledige elfde jaargang van boeklog na te streven; dit zal voorkomen dat ik nogmaals hetzelfde schrijf over een boek.

Een tweede voorname reden achter boeklog was dat ik het weblog wilde gebruiken om beter te leren schrijven. En dan vooral door mijzelf te dwingen om andere vormen te gebruiken dan die van de standaardrecensie — die zo makkelijk een invuloefeninkje kan worden, met zijn citaatjes, zijn verplichte auteursbeschrijvinkjes, en zijn samenvattinkjes van de inhoud.

Alleen blijk ik aanzienlijk beter te schrijven als dit voor anderen gebeurt; in opdracht desnoods. Puur doordat er dan tijd in het werk wordt geïnvesteerd. En het dan geen probleem is om meerdere versies van een tekst te maken.

De plicht om met regelmaat boeklogjes te publiceren, gaat helaas niet gepaard met de dwang dat dit dan ook heel goede boeklogjes zouden moeten zijn. Al die tekstjes moeten klaar zijn in een kwartier, of hoogstens bij uitzondering eens binnen het half uur. Dit lukt de ene dag aanzienlijk beter dan de andere. Nog meer eisen stellen zou mij ook blokkeren, zo lijkt me.

Dus blijft het altijd afwachten hoe zo’n tekstje als dit nu weer uitpakt.

Waarbij komt dat ik ook raak uitgekeken op mijn eigen meninkjes. Weliswaar probeer ik het altijd groter te zien dan normaal in de massamedia gebeurt. Maar juist dat heeft dan weer als gevolg dat mijn boeklogjes zo vaak op een aantal vaste overtuigingen terugkomen. Waaraan zo veel minder verandert dan ik wel zou willen. Waardoor het voelt of ik mijzelf al te vaak herhaald heb.

Voor een evaluatie van het vele dat boeklog me bracht, is het nu nog te vroeg. Die volgt eind 2014. Wanneer ik hopelijk ook duidelijke plannen heb over hoe het verder gaat, hier.

A.IJ. van den Berg
januari 2014

2014: zo’n jaar in boeken ~ na de 10e jaargang van boeklog

En toen hield het dus op. Hier stopt het tien jaar lopende feuilleton over de vraag wat hij las, en of dit wat was.

In het laatste kwartaal van 2014 heb ik geprobeerd om samen te vatten wat boeklog me geleerd heeft.

Februari 2014 stond nog in het teken van een reeks boeken waarvan de titel telkens met dezelfde drie woorden begon: De man die/The Man Who. Serieel lezen is sowieso al nuttig, maar als het toeval vervolgens wat meehelpt om zo’n serie vorm te geven, dan levert dit altijd onverwachte inzichten op.

Boek van dit jaar is waarschijnlijk toch het ruim duizend pagina’s tellende Dagboek van een dichter, door Leonard Nolens, waaraan ik vijf boeklogjes besteedde. ‘Toch’ schreef ik, omdat de kwaliteit van die aantekeningen sterk afnam in de loop van de uitgave, tot het gezever van de auteur me zelfs begon te ergeren.

Veel van mijn lezen bestond uit herlezen in 2014. Eén van de redenen om boeklog, als dat nog wordt voortgezet, dan niet meer dat dagboek te laten zijn. Ik zal enkel meer boeken gaan herlezen de komende jaren die op boeklog al eens langskwamen.

Verder kan ik eenieder deze titels ter lezing aanbevelen:

Dagboek van een dichter
Leonard Nolens
maandag 2 juni 2014
Erg!
Patrick Demompere
dinsdag 1 juli 2014
Jaar in scherven
Koos van Zomeren
dinsdag 28 januari 2014
Man die even wilde afrekenen | ii
Sjöwall & Wahlöö
vrijdag 21 februari 2014
Man Who Ate Everything
Jeffrey Steingarten
woensdag 12 februari 2014
Many-Colored Glass
Freeman J. Dyson
vrijdag 17 januari 2014
Month in the Country
J.L. Carr
donderdag 2 oktober 2014
Ons soort mensen
Marjolijn Februari
woensdag 16 april 2014
Signal and the Noise
Nate Silver
woensdag 5 maart 2014
Sports Gene
David Epstein
zaterdag 11 januari 2014
Tikoes
Henk van Woerden
zondag 5 oktober 2014
Your Inner Fish
Neil Shubin
zondag 1 juni 2014

2015: ik neem even afstand ~ boeklog houdt pauze

Tien jaar lang was boeklog mijn speeltuintje. Toch kondigde ik in januari 2014 al aan in 2015 op zijn minst een tijdje te zullen stoppen met deze website. Opdat enige afstand me zou verduidelijken wat boeklog betekent voor mij.

Had ik alleen de laatste maanden wel veel lol in het schrijven van boeklogjes. Maar was dat omdat schrijven over boeken zo leuk is, of was ik gewoon blij straks van alles af te zijn?

Op dit moment heb ik werkelijk geen idee of dit voorlopig het laatste postje blijft op boeklog, of dat er een moment komt dat de teller rechtbovenaan op elke webpagina stilzwijgend weer lopen gaat.
 

redenen om met boeklog te stoppen:

• tien jaar is domweg genoeg. Zeven jaar van iets is doorgaans al genoeg;
• de zelfopgelegde plicht om hier met regelmaat iets te posten, kan behoorlijk knellen. Zoals bijvoorbeeld de afgelopen zomer, toen het hoofd me niet naar lezen stond;
• boeken helemaal uitlezen, is een overschatte gewoonte. Te vaak las ik verder dan me lief was in een boek, om dan tenminste nog een boeklogje te kunnen overhouden aan de teleurstellende leeservaring. De omgekeerde wereld;
• niet dat ik me schaam voor boeklog, maar ik loop ook niet met het bestaan te pronken. De website heeft groot nut gehad voor mijn schrijven, en voor de variatie in mijn leesmenu — zie hieronder — en ik heb er zelfs nuttige en warme contacten aan overgehouden. Veel meer valt er verder niet van te verwachten;

 
redenen om met boeklog door te gaan, desnoods op de oude wijze:

• een dag beginnen met het schrijven van een boeklogje is een dag goed beginnen. Zelfs als het schrijven niet helemaal vlot, heb ik toch meteen al een behoorlijke inspanning geleverd, en afgerond;
• boeklog heeft me gedwongen om breder en gevarieerder te gaan lezen dan ik uit mijzelf had gedaan. Het vliegwiel moest brandstof aangeleverd krijgen om in beweging te blijven. Ook al hield dit in dat er altijd veel meer boeken in huis kwamen dan werden uitgelezen, waardoor hoogstens ⅔ geboeklogd werd;
• 2012 liet me al zien hoe minder lezen de dag niet ineens langer maakt. Dat jaar toonde me ook aan dat ik het schrijven nodig heb om nuttige gedachten niet zo maar te laten verdwijnen;
• de website trekt nog altijd een leuk aantal bezoekers;

2015; goed gereedschap dwingt het gebruik ~ de website na 10 jaar en 100 dagen

Boeklog maakte me tot een beter en intelligenter mens. De website disciplineerde me; omdat het bestaan met de merkwaardige plicht kwam om hier met regelmaat iets te publiceren. Dat stuurde mijn lezen dan weer, en daarop mijn schrijven. Wat vervolgens maakte dat ik mijn dagen met enige zorg indelen moest, om ook ruim tijd over te houden om niet te hoeven schrijven of te lezen.

Kortom, na 100 dagen aangekondigde pauze is wel duidelijk wat me in 2012 ook al opviel. Ik heb het nodig voor mijn gezond om regelmatig met boeken te vechten, en vervolgens iets van de innerlijke monoloog aan te tekenen die daarbij ontstond.

Het leest domweg anders als er nog iets met het gelezen moet. Het contact met een boek wordt dan intenser.

Ik betrapte mijzelf er bijvoorbeeld op in de eerste weken van 2015 met veel minder concentratie te lezen dan normaal was. Waardoor nog minder uitgaven dan normaal me konden bekoren. Niets leek goed genoeg om voor te blijven zitten.

En toch is het ook wel eens nuttig om even afstand te nemen van dat gewoonte-lezen. Om weer eens een jaar aanzienlijk minder dan die 300 uitgaven uit te lezen; wat toch de standaard was over tien jaar boeklog gerekend.

Blijft alleen staan dat mijn schrijven duidelijk lijdt onder een gebrek aan grondstoffen.

Want nooit denk ik helderder dan tijdens de innerlijke dialoog met een auteur. Helemaal als ik vrees dat deze gelijk heeft. Nimmer ben ik intelligenter als wanneer ik probeer iets van mijn gedachten vervolgens in woorden te vatten.

Zoals men in de winter de kraan een klein beetje openzet, zodat een kwetsbare waterleiding niet bevriest, zo zou ik misschien ook moeten blijven schrijven. En lezen dus.

Ofwel: op boeklog zullen in 2015 hoogstens sporadisch teksten blijven verschijnen. Het kan daarbij goed zijn dat sommige pas met terugwerkende kracht, maanden nadat ik ze schreef, publiek worden gemaakt.

2015; over komend jaar en verder ~ boeklog na 10 jaar en 10 maanden

De tijd van grote beginselverklaringen is voorbij op deze website. Er moet hier niets meer. Boeklog blijft voorlopig gewoon online, en ik zal hier zo af en toe iets blijven aantekenen over wat ik las. Verder niet.

Al was het maar om al bestaande reeksen volledig te houden.

Wel is me dit jaar iets beter duidelijk geworden wat in de periode 2005 – 2014 de positieve invloeden waren die het schrijven hier bracht. Zo vind ik gemiddeld genomen mijn latere boeklogjes beter dan de vroege; ondanks dat op den duur alles al eens gezegd was. De zelfopgelegde plicht om telkens weer iets aan te tekenen, gaf dus ook wel wat terug.

En, ik lees nu doorgaans weer zoals voor 2005. Wat betekent dat er vrijwel geen boek in huis komt dat nog van kaft tot kaft wordt doorgenomen.

Als er niet per se nog iets met het gelezene hoeft, lees ik dus aanzienlijk minder aandachtig.

Vooral fictie lijdt onder dit gauw-afgeleid-syndroom. Een roman of kortverhaal doet er maar best aan om een meesterwerk te zijn, anders worden die al binnen een luttel tal pagina’s voor altijd weggelegd; negatief beoordeeld.

Alleen zijn de meeste fictieboeken nu net geen meesterwerken.

Tegelijk worden wel erg veel auteurs uitgegeven wier werk mij geen enkel idee geeft waarom nu net dat boek er in die vorm moest komen. Van wie de publicaties werkelijk zonde zijn van de geïnvesteerde tijd. Terwijl mijn eisen aan boeken toch niet uitzonderlijk hoog liggen.

2015; zo’n jaar in boeken ~ overwegingen na een jaar met afstand

Eigenlijk telt er voor mij slechts éen leeservaring dit jaar. Een slechte ervaring ook nog. Ik poogde Saul Bellow’s Adventures of Augie March te lezen, en knapte vrij snel af op dit dikke boek. Daar stonden te veel woorden in die er niet toe deden. Hoe sierlijk beschreven ook, de grote omweg waar Bellow meteen toe dwong, interesseerde me niet.

En in het grote geheel der dingen maakt het natuurlijk niet uit dat ik die Adventures of Augie March vrij snel terzijde legde. Bovendien las ik deze roman al eens eerder, lang geleden. Op het lijstje met werk van Nobelprijswinnaars is de titel allang eens afgestreept.

Had ik bovendien al niet eens eerder geconstateerd dat de boeken van Bellow vrijwel niet te herlezen zijn? Terwijl herlezen voor mij het enige ware lezen blijft?

Toch stond deze ervaring niet op zich.

Ik bleef ook steken in de verzamelde correspondentie van Kurt Vonnegut — want dat boek is domweg te dik, er zijn te veel kattebelletjes in opgenomen. Terwijl een groot tal van de enorm goede brieven die Vonnegut kon schrijven mij al bekend waren van voor deze verzameling in druk.

Schreef de samensteller van de brievenbundel alleen wel dat hij gemerkt had hoe op de universiteiten geen student nog vrijwillig Bellow wilde lezen. Of Updike. Maar dat de onvoorspelbaar vreemde romans van Vonnegut nog altijd op vriendelijke belangstelling mochten rekenen.

En in die constatering kon weleens veel waarheid zitten; zelfs van een meer algemene aard. Saul Bellow stamde uit een vroegere, anderstalige tijd, toen een mens zich nog een identiteit moest aanmeten door boeken te lezen. Ik leef in een andere era.

Vonnegut reageerde met zijn werk bovendien opzettelijk niet op andere boeken en auteurs, waar Bellow dit wel deed, en zoals de meeste schrijvers dat nog altijd doen — wat vervolgens te veel boeken voorspelbaar maakt in hun scope en uitwerking.

Ofwel, in 2015 ontdekte ook ik dat lezen dikwijls inspanning vergt, en dat zelfs voor mij die inspanning vervolgens wel de moeite lonen moest.

Dus heb ik besloten geen boeken meer te herlezen waarvan ik vond dat herlezing nog altijd eens zou, vanwege mijn vermeende domheid en onervarenheid eerder bij de eerste kennismaking.

Dat scheelt nogal wat aan verplichte canon.
 

Maar dat ik boeklog in 2015 op een zacht zin zette, nam wel degelijk motivatie weg om de boeken uit te lezen die me niet direct bevielen — dus lukte het misschien wel alleen om die 3.000 boeklogjes te schrijven in de 10 jaar tijd hiervoor om de blijvende voorpret dat ik zo meteen iets aan waarheid over een werkje op te schrijven hebben zou.

Door de wens even aanzienlijk minder te hoeven schrijven, moest er dus wel meer niet meer.

* Veel is er dit jaar niet aangetekend op boeklog. Daardoor kreeg slechts een enkele titel het label aanbevolen mee

2016; zo’n jaar in boeken ~ na bijna twaalf maanden in reservetijd

‘Donald Trump is God […]’ waren de eerste woorden die dit jaar op boeklog verschenen. Alleen moest ik toen ook concluderen dat dezelfde Trump amper voorkwam in het boek waarin hij tot God was uitgeroepen.

Hoe anders zal dat het komende jaar zijn, in de nieuwsmedia en online. Waar te velen zich ertoe lenen om de bullshit die the Donald verspreidt te kwadrateren; mede omdat men denkt dat de getoonde verontwaardiging daarbij hen wel tot goede mensen maakt. Alsof het waarheidsgehalte van een uitspraak een autocraat iets schelen kan. Hem gaat het toch allereerst om macht? En die oefent hij zo toch uit? Onthoud hem liever de macht om de conversatie te bepalen.

Maar, ik beloof voorzichtiger te zijn met wat ik op 1 januari 2017 op boeklog zet.

Begin december al terugkijken op heel 2016 is aan de vroege kant. Ik heb alleen het idee niet dat er nog veel veranderen zal de rest van het jaar. Dit tweede jaar in blessuretijd, na de voltooiing van boeklog als leesdagboek eind 2014.

Boeklog zal nog wel even zo blijven voortsukkelen. 2017 brengt het 12½ -jarige bestaan, de relatie schijnt serieus te zijn, al is het vuur er wat uit. Een eeuwigheid in internettijd. Dit gedoe hier vijfentwintig jaar lang volhouden, lijkt alleen ineens niet onmogelijk.

De Koninklijke Bibliotheek (KB) meldde onlangs boeklog op te zullen nemen in hun digitale archief — wat zowel een eer is als een belediging. Deze website werd in het verleden toch weleens genomineerd voor het éen en ander; toen al was er aantoonbaar waardering van buiten. De KB komt dus zo bezien laat. Bovendien houdt het instituut slechts een kleine 12.000 Nederlandse websites bij. Zo uniek is het niet om tot dat totaal te gaan behoren.

Ondertussen blijft Google de eisen opschroeven waaraan boeklog moet voldoen om een beetje acceptabel in de zoekresultaten te komen. Zwaar wordt me nog altijd aangerekend dat de site niet automatisch schaalt naar een klein scherm. En nu moest de verbinding met de webserver eigenlijk ook nog beveiligd verlopen, via https:. Terwijl er geen onveilige dynamische elementen op de pagina’s te vinden zijn hier. Noch wordt malware van elders, in de vorm van advertenties, op boeklog getoond.

De tijd die het gaat kosten om zo’n eis te vervullen…

Aan boeken bracht 2016 niet bijster veel bijzonders, ik kon slechts een luttele zeven negen titels aanbevelen. Al bleef het een voorrecht om al Snijders’ zkv’s in serie te lezen.

Bovendien viel me weer eens op dat de woorden die de meeste indruk maakten niet per se in boeken staan. Het weblog dat Elke Geurts bijhoudt over het einde van haar huwelijk raakt me harder dan welke uitgave ook deed, bijvoorbeeld. En dat komt mede door de factor tijd. Haar verslag komt druppelsgewijs en op onvoorspelbare momenten. Het einde is nog open. Boeken zijn al af als ze je in handen komen.

Het schrijven over boeken hier leverde al evenmin bijzondere vergezichten op. Ook al omdat ik de achtste les uit tien jaar boeklog vergeten ben: dat het beter is om met een buffer aan boeklogjes te werken, opdat je tenminste tijd en gelegenheid hebt om strenge eindredactie op je tekstjes te plegen. Alles in éen keer goed proberen te doen, verkrampt ook het denken.

Dat 2017 toch vooral meer positieve verbazing moge brengen daarom.

2017: zo’n jaar in boeken ~ bij de dertiende jaargang van boeklog

Dit was geen ‘vintage’ jaar voor deze website. Het lijkt me niet dat ik in 2017 enig boeklogje schreef dat me over enkele jaren nog eens aangenaam kon verrassen. Al is die vrees er ieder jaar. Bovendien vergeet ik snel wat ik hier heb geschreven. Als het om de formulering gaat tenminste. Gedachten kunnen hier ook tot ideeën kristalliseren die me wel een tijd zullen bijblijven.

Wel blijft het voor mijn gezond nodig om de site bij te houden. Ik lees domweg beter in de wetenschap dat er achteraf best eens een boeklogje aan het gelezene gewijd zou kunnen worden. Vraag blijft alleen wat daarbij het ideale ritme kan zijn. Eén à twee boeklogjes schrijven in de week is te weinig, want dan wordt elk tekstje een klus. Elke dag snel tussendoor éen boeklogje maken, werkt het best. Alleen kleeft aan die constatering weer het probleem dat ik daartoe ook elke dag een boek moet uitlezen, gemiddeld. En da’s wat veel.
 

Grootste experiment dit jaar was de poging tijdens de eerste zes maanden om minstens evenveel vrouwen te lezen als mannen. Dat lukte zonder problemen. Eén maand kwamen er op boeklog zelfs enkel boeken van vrouwen langs.

Ik deed dit niet om achteraf nog eens flink te kunnen opscheppen hoe geweldig geëmancipeerd en open ik ben als lezer. Vrouwen staan simpelweg vrijwel overal nog altijd op een achterstand. Dus worden er ook minder boeken van vrouwelijke auteurs gepubliceerd dan van mannen. Ik wilde zien wat dit in de praktijk betekent voor mij als lezer. Wat er aan aanbod bestaat. Waarbij me slechts bevestigd werd dat het moeite kost om evenveel boeken van vrouwen te vinden als van mannen die me aanlokken om te gaan lezen; en dat dit slechts ten dele aan mij en mijn vooroordelen ligt.

De les is dus dat ik zo af en toe even die extra inspanning moet nemen.
 

Prettigste ontdekking in 2017: de informatieve serie Elementaire deeltjes van de Amsterdam University Press. Daar las ik ondertussen vijf van. En er zat nog geen verkeerd boek tussen.

Al bevestigt zo’n reeks toch ook dat de meeste boeken die uitgegeven worden te veel pagina’s bevatten — en vaak makkelijk een stuk dunner zouden kunnen zijn.
 

Dit jaar ben ik ook weer projectmatig boeken gaan lezen, domweg om, desnoods als huiswerk, de titels uit te krijgen die me anders te verwijtend met hun rug bleven aankijken.
 

En, tot nu toe had ik geen boeken voorzien van het label ‘aanbevolen 2017′. Omdat zo’n kwalificering voorheen weleens te makkelijk gegeven is; nog in de roes van het aangename lezen. Daarom wilde ik dit jaar eens achteraf kijken welke titels ik zonder meer aan iedereen kan aanbevelen. Ook al om te weten of deze aanpak dan nog verrassingen opleverde.

Mijn jaarlijstje, voor 83,33% bezet door vrouwen, werd [muis over voor groot]:

Ik kan nog steeds niet vliegen
Anna Woltz
zaterdag 23 september 2017
Jij hebt iets leuks over je
Esther Gerritsen
zondag 13 augustus 2017
Moord in de Bloedstraat
Annejet van der Zijl
vrijdag 27 januari 2017
Voor altijd voor het laatst
Tjitske Jansen
vrijdag 23 juni 2017
Wij zeggen hier niet halfbroer
Henk van Straten
dinsdag 7 november 2017
Wonder werkt
Pam Emmerik
vrijdag 21 april 2017

2018; zo’n jaar in boeken ~ bij de veertiende jaargang van boeklog

Te weinig vrouwen las ik dit jaar, helemaal vergeleken met 2017. Dus dat vraagt opnieuw aandacht. Of misschien beter: constante aandacht.

Mijn onbevangenheid is er nog steeds. Ik pak een nieuw en onbekend boek nog altijd op met enige verwachting, en met de hoop verrast te zullen gaan worden. Noem het naïef. Maar ik blijf geloven in de kracht in van het boek — wat de inhoud daarvan ook zijn moge.

Begin dit jaar nam ik me voor om precies 175 titels te boekloggen, om dan aan het eind netjes op een totaal van 3500 titels uit te komen voor deze site, na veertien jaargangen. Een simpel rekensommetje leerde dat ik daarvoor telkens vijftien boeken moest uitlezen in de zeven maanden die 31 dagen tellen, en veertien boeken in de overige vijf. Gemiddeld.

Mijn neiging om boeken relatief snel weg te leggen als ze me niet bevallen, hield alleen in dat er nogal wat meer in huis moesten worden gehaald dan die 175 om dit zelf opgelegde quotum te halen, hoe onzinnig die dwang verder ook was. Veel meer boeken in elk geval dan de afgelopen jaren, sinds het einde van deze website als publiek leesdagboek.

En die 3500 zullen nog wel gehaald worden voor 1 januari. Maar een voorname les was toch dat het in 2019 een tikje minder mag.

Tegelijk moest er wel een gestage regelmaat blijven zitten in het schrijven van de boeklogjes; anders wordt het schrijven daarvan ineens een klus. Zo om de dag een tekstje breien, is heel zo’n slecht ritme niet. Diende er alleen wel wat te schrijven te zijn.

En zo blijft het eeuwig schipperen om deze website geen werk te laten zijn.

Veel titels kwamen er niet langs dit jaar, die ik ongehinderd aan eenieder zou kunnen aanbevelen. En humor was vrijwel de enige voorspelbare constante bij wat me beviel. Gezien alle angsten die constant gezaaid worden in de nieuwsmedia, plus alle geroeptoeter online daaromheen, en de vermoeienissen die al dat oproept, zou humor in boeken ook de komende jaren een duidelijke vluchthaven kunnen zijn.

Mijn aanbeveling over het werk van Joubert Pignon — zo deze schrijver bestaat — gaat overigens over het drieluik aan romans in verhalen dat hij tot nu toe uitbracht, niet om éen losse titel daaruit.

Ook 2018 kwam weer met enige leesprojecten; inmiddels gauw eens mijn manier om boeken te kraken door er huiswerk van te maken om ze te lezen.

Het lezen van de dikke pil Ruim duizend dagen werk van Koos van Zomeren leek daarbij een hoogtepunt te worden. In elk geval was er geen boek dit jaar waarover ik zo verheugd was er weer een stukje verder in te mogen lezen. Alleen bleek me wat later dat de schrijver met regelmaat zelfplagiaat had gepleegd om de dagelijkse krantencolumns te kunnen schrijven die de inhoud werden van dit boek. En daarmee kelderde de waarde van deze verzamelbundel nogal.

Zou ik zes dagen in de week een krantenrubriek moeten vullen over boeken, dan biedt boeklog zinnen en paragrafen genoeg om me telkens net even wat verder te helpen bij een hapering in het schrijven. En toch zou het hergebruik van dit materiaal als een persoonlijke nederlaag voelen. Terwijl niemand als schrijver in zijn eentje elke dag briljant kan zijn.

In een ander leesproject vermoorde ik een essaybundel van Italo Calvino, die niettemin een hoog gewaardeerd schrijver blijft, door eens op elk van de dertig opgenomen teksten te reflecteren. Daardoor viel veel sterker op wat er maakwerk aan was geweest, dan als ik achteraf nog eens over alle dertig in éen keer had moeten schrijven.

De zomermaand augustus was ingeruimd voor boeken van buitenstaanders over de VS; of in elk geval delen van dat land. Serieel lezen maakt namelijk iets extra’s duidelijk over zulke uitgaven. Onderlinge vergelijking toont heel goed aan wat de echt geslaagde titels zien, en wat de iets minder gelukte.

Wil ik nog eens een leesprojectje van deze aard herhalen, zal er veel meer aan moeten worden voorbereid, om een afwisselender leesmenu te krijgen.